Chrysant

Eens de meeste bloeiende planten zich in september terugtrekken, treedt de chrysant echt op de voorgrond. Het koele herfstweer is precies goed voor de bloemen want chrysanten houden van veel licht, maar de standplaats mag niet te warm en te zonnig zijn - zoniet zijn de bloemen binnen een paar dagen verdwenen. Een half-schaduwrijk plekje is net hetgeen chrysanten in potten of bloemperken nodig hebben om zo lang mogelijk te kunnen bloeien.

De chrysant is echter niet opgewassen tegen één ding : aanhoudende regen zorgt voor problemen voor de bloemen en de wortels van de plant. Zorg er daarom voor dat de grond op de locatie goed gedraineerd is zodat er geen wateroverlast kan ontstaan. Voor chrysanten in potten is een plekje tegen een huismuur of onder een afdak ideaal zodat de bloemen niet teveel water van bovenaf krijgen en ze niet gaan rotten.

In bloemperken :
De aanplanting van chrysanten in je bloemperk is enkel de moeite waard als het gaat om een meerjarige chrysantensoort. Om de winter te overleven, moet je de herfstbloeiers wat tijd geven. De ideale periode om chrysanten aan te planten in de volle grond is dan ook in het voorjaar, lang voor de bloeitijd. Dit geeft de kleine struik tijdens de zomermaanden voldoende tijd om een stabiel wortelstelsel te ontwikkelen. Het belangrijkste criterium voor een lang plantenleven is een goed doorlatende grond. Voor de aanplanting van chrysanten moet een leemachtige, kleiachtige of zwaar verdichte tuinbodem worden losgemaakt door er fijn grind of zand door te vermengen. Anders bestaat het gevaar dat de wortels gaan rotten tijdens de natte wintermaanden.

In potten :
Chrysanten kunnen in augustus of september in potten aangeplant worden - net op tijd voor de bloei. Let er bij de keuze van de pot op dat overtollig water probleemloos kan weglopen. Een laagje potscherven of kiezelstenen op de bodem van de pot zorgt ervoor dat de drainagegaten niet verstopt kunnen raken. Ook de potgrond moet goed doorlatend zijn en veel voedingsstoffen bevatten. Het kan eveneens handig zijn om de potgrond wat losser te maken door er een portie zand doorheen te mengen.

Bij het begieten van deze herfstbloeiers is een zekere finesse vereist. Op regenachtige herfstdagen is soms geen extra watergift nodig. Anderzijds kan een chrysant in volle bloei op droge en warme dagen bijzonder dorstig worden. Geef in principe pas water als het nodig is en giet het water nooit over de bladeren en bloemen, altijd direct aan de voet van de plant. De reden hiervoor is dat chrysanten vaak zo dicht groeien dat ze snel rotten bij overtollig water - dit geldt zowel voor bodemvocht als water van bovenaf.

Chrysanten bloeien het beste als ze geen water van bovenaf krijgen. Potplanten kunnen daarom het beste onder een afdak of tegen een beschermende huismuur worden geplaatst. Staat je chrysant in een bloemperk, dan loont het de moeite om de plant direct na het aanplanten uit de dunnen zodat deze na een regenbui beter kan uitdrogen. Om dit te doen, moeten alle delen van de plant onder het onderste gedeelte, die in contact staan met de grond, worden verwijderd. Ook is het belangrijk om uitgebloeide bloemen regelmatig te verwijderen zodat het regenwater niet op de bloemen blijft staan en de verwelkte bloemen tussen de verse knoppen niet beginnen rotten.

In bloemperken :
Chrysanten hebben vrij veel voedingsstoffen nodig. Eenjarige planten die als herfstdecoratie worden aangekocht, hebben echter geen extra bemesting nodig. De voedingsstoffen in de potgrond zijn namelijk ruim voldoende voor de korte levensduur van de planten. Bij meerjarige chrysantensoorten in volle grond is het vooral belangrijk om in het voorjaar te bemesten. Dit geeft de planten extra kracht voor de nieuwe groei na de wintermaanden. Gebruik hiervoor een meststof met langdurige werking en werk de korrels in de grond in. Een tweede bemestingsbeurt met een kaliumrijke meststof kan je in juli doorvoeren om de bloei van de plant te stimuleren.

In potten :
Meerjarige chrysanten in potten hebben een grote hoeveelheid voedingsstoffen nodig om een prachtig bloementapijt te vormen. Ook hier is de start van de bemesting na de overwintering cruciaal. Omdat de toevoer van voedingsstoffen en de bodemactiviteit beperkt zijn, kan je je chrysanten in pot beter regelmatig een portie vloeibare meststof voor bloeiende planten toedienen. Hoe meer bloemen de plant draagt, hoe meer voedingsstoffen de plant nodig heeft. In mei en juni volstaat het om twee maal per maand te bemesten, maar vanaf augustus, zodra de eerste knoppen verschijnen, kan het nodig zijn om wekelijks een portie vloeibare meststof aan het gietwater toe te voegen. Controleer vóór de volgende bemestingsbeurt altijd of de plant de toegediende vloeistof opneemt en reduceer indien nodig het aantal giet- en bemestingsbeurten.

Bij eenjarige chrysanten volstaat het om regelmatig de uitgebloeide bloemen te verwijderen en ervoor te zorgen dat de plant niet te dicht groeit. Zo vermijd je dat ze onder haar eigen bladmassa gaat rotten - je kan dus naar behoefte uitdunnen.

Meerjarige chrysanten in potten of in volle grond moeten in het voorjaar worden gesnoeid. Laat de plantendelen, die tijdens de winter zijn verwelkt, aan de plant tot april. Ze bieden de nieuwe scheuten namelijk een waardevolle bescherming tegen vorst. Eens de eerste groene takken verschijnen, kan je de chrysant tot op 1/3 van de oorspronkelijke hoogte terugsnoeien.

Wanneer meerjarige chrysanten na verloop van tijd hun compacte groeivorm verliezen, kan je de plant af en toe een beetje bijsnoeien tot de eerste knoppen in de zomermaanden verschijnen. Ook door de eerste knoppen te verwijderen, kan je de chrysant stimuleren om compact te groeien en meer te vertakken.

In bloemperken :
Als je je chrysanten in het voorjaar hebt aangeplant, dan komen ze in je bloemperk met de geschikte vorstbescherming de winter goed door. Bladeren of mulch zijn echter niet de materialen bij uitstek om je chrysanten af te dekken omdat ze eronder snel zullen rotten. De ideale winterbescherming zijn dennentakken of vlies - materialen die geen vocht vasthouden. Heb je je chrysant pas in de herfst aangekocht en wil je deze toch laten overwinteren? De veiligste optie is om je plant in een pot te planten. Daarin kunnen de herfstbloeiers op een beschutte plaats overleven. In het komende voorjaar kan je de vaste plant dan naar zijn definitieve plekje in het bloemperk overplanten.

Planten in potten :
We raden je aan om je chrysanten in pot niet buiten te laten overwinteren. De planten zijn namelijk heel gevoelig voor wateroverlast. Tijdens de winter krijgen ze dan ook heel wat water binnen en kunnen ze gaan rotten of zelfs volledig bevriezen in de pot. Voor de winter plaats je je chrysant idealiter in een verwarmde serre, in de garage of in je tuinhuis. Indien nodig kan je je plant onder een afdak plaatsen. Wikkel de pot hierbij goed in.

De eenvoudigste methode om meerjarige chrysanten te vermeerderen, is door de wortelkluit in het voorjaar - net voor het ontkiemen - de delen. Als je een bijzonder rijkbloeiende en robuuste plant hebt, kan het ook de moeite waard zijn om deze te vermeerderen via stekken. Het kweken van chrysanten uit stekken heeft namelijk als voordeel dat elke stek dezelfde goede eigenschappen heeft als de moederplant.

1. De ideale periode om chrysantenstekken te nemen is mei tot juni. Dan heeft de plant veel kracht en hoeft ze niet zoveel bloemen in te leveren.
2. Snijd enkele jonge scheuten af op de plaats waar ze uit een van de hoofdtakken groeien en verwijder de onderste bladeren. Door de stek net onder een bladpaar af te knippen, zal hij gemakkelijker wortels vormen. Mogelijks moet je de stek ook wat inkorten - de stek moet ongeveer 3 tot 5 cm lang zijn.
3. Plant de scheuten in kleine potjes met voedingsarme potgrond en plaats de potjes in een miniserre om ze te beschermen tegen verdamping. Als alternatief kan je ook een doorzichtige folie gebruiken en hiermee de potjes afdekken zodat de onbewortelde stekken een voldoende hoge vochtigheidsgraad hebben en niet uitdrogen.
4. Zet de potten of kweekbakken op een lichtrijke plaats bij een kamertemperatuur van ongeveer 20°C. De stekken moeten de eerste weken tegen fel zonlicht of hoge temperaturen worden beschermd.
5. De chrysantenstekken moeten steeds voldoende vochtig worden gehouden, zeker tijdens de weken voordat de wortels zich ontwikkelen. Zorg er echter voor dat het niet te vochtig wordt onder de kweekkap - vergeet niet om dagelijks te verluchten. Eens de chrysant nieuwe wortels heeft gevormd, zullen de stekken langzaam beginnen groeien en nieuwe bladeren krijgen.
6. Voor een succesvolle chrysantenteelt raden we je aan om de plant tijdens het eerste jaar niet in een bloemperk aan te planten. Het is beter om de kleine plantjes in grotere potten met een voedingsrijke potgrond te plaatsen en ze op een lichtrijke, beschutte plaats te laten overwinteren. Het volgende jaar zullen de chrysanten zo sterk zijn dat ze zeker in het bloemperk zullen groeien.