Soorten hagen : welk type past bij jou?

Wij zijn vooral dol op twee beukensoorten: de groene beuk (Fagus sylvatica) en de rode beuk (Fagus sylvatica Atropurpurea). Beide varianten zijn uitstekend geschikt voor het creëren van hoge, smalle hagen. Terwijl de rode beuk met zijn donkerpaarse bladeren een echte lust voor het oog is, is de groene beuk de tegenhanger. In de herfst verruilt hij echter ook zijn tere, lichtgroene bladeren voor een prachtig oranjerood herfstkleed dat aan de plant blijft tot het volgende voorjaar (wanneer de nieuwe scheuten verschijnen). Zo heb je de hele winter voldoende privacybescherming, ook al zijn beuken geen groenblijvende struiken. Beuken worden als niet-giftig beschouwd, waardoor ze perfecte zijn voor een kindvriendelijke tuin. Alleen de beukennootjes zijn onverteerbaar als ze rauw worden gegeten. Als de haag echter regelmatig wordt gesnoeid, zullen er meestal geen beukkennootjes gevormd worden.

Een taxushaag (Taxus baccata) is het hele jaar door ondoorzichtig en vormt met zijn donkergroene kleur de perfecte achtergrond voor kleurrijke struiken. De haag groeit redelijk langzaam (ongeveer 15 tot 25 centimeter per jaar) en is uiterst duurzaam en eenvoudig in onderhoud. Taxushagen groeien op bijna elke plaats en kunnen eveneens in verschillende vormen worden gesnoeid. Om ervoor te zorgen dat hij ook op oudere leeftijd krachtig blijft groeien, heeft een taxushaag een vochtige en kalkrijke grond nodig. Daarom kan je om de twee jaar een portie kalk onder de planten strooien. Bij zeer warm en droog weer zijn taxushagen vaak het slachtoffer van spintmijten. Zelfs als de taxushaag traag groeit, moet die eenmaal per jaar gesnoeid worden. Alleen zal het hout zich in het onderste gedeelte goed vertakken en zullen de lege ruimtes tussen de afzonderlijke planten dichtgroeien. Na een paar jaar begint de plant rode besjes te ontwikkelen. Deze zijn een delicatesse voor vogels, maar een gevaarlijke verleiding voor kinderen, omdat de zaden die in de bessen zitten (net als alle andere delen van de taxusplant), zeer giftig zijn. Alleen het rode vruchtvlees rond het zaad is niet giftig.

De dwergcipres (Chamaecyparis) is een geslacht uit de cipresfamilie. Zijn naam duidt reeds op een grote gelijkenis met de gewone cipres. Er zijn echter enkele verschillen, zoals de sterker afgeplatte takken, de kleine kegeltjes en de vroegere rijping van de zaden. Een populaire soort is de Californische cipres (Chamaecyparis lawsoniana). In het algemeen loont het de moeite om een vegelijking te maken, omdat er zoveel soorten bestaan. Zo kan je een keuze maken op basis van de standplaats, het groeikarakter en het uiterlijk. Voor een tuin met huisdieren en kleine kinderen is de dwergcipres niet de beste keuze aangezien alle plantendelen giftig zijn.

De bladeren van de laurierkers (Prunus laurocerasus) zijn ongewoon groot voor een haag, waardoor de laurierkers niet zo gemakkelijk in een precieze vorm kan gesnoeid worden. Door de snelle groei zal hij wel binnen een paar jaar uitgroeien tot een ondoorzichtige haag van indrukwekkende hoogte. De plant is niet veeleisend: ze verdraagt zowel droge en dichte grond, als hoge temperaturen en strenge vorst. Bovendien is de laurierkers relatief goedkoop in aankoop en is het - door de snelle groei - voldoende om twee jonge planten per lopende meter te planten. De laurierkers moet wel meestal twee keer per jaar worden gesnoeid, met de hand of met een mechanische heggenschaar. Als je een elektrische heggenschaar zou gebruiken, bestaat het gevaar dat de grotere bladeren vreselijk rafelen en de snijvlakken bruin worden. Tegen de winter valt de struik op door zijn glanzende, zwarte bessen, die echter zeer giftig zijn - net als de andere delen van de plant.

De wilde liguster (Ligustrum vulgare) is een van de populairste haagplanten, omdat de plant geen bijzondere eisen stelt aan bodem en licht. De wintergroene variëteit "Atrovirens" is erg geliefd bij tuinliefhebbers: hij groeit snel en als de winter niet te streng is, blijven de bladeren het hele jaar door behouden. Daarom hoeft wilde liguster niet saai te zijn. In juni en juli zijn ligusterhagen versierd met witte bloesems. In de herfst produceren de hagen zwarte bessen die vooral bij de vogels geliefd zijn net voor het begin van de winter. Dankzij het dichte hout van de wilde liguster is de haag een populaire plaats voor vogelnesten. Om de haag in vorm te houden, raden we je aan om de haag twee keer per seizoen te snoeien. Een elektrische heggenschaar is bijzonder geschikt. De wortels van de liguster zijn ongelooflijk dik en uitgestrekt. Bij de aanplanting van een ligusterhaag moet je voldoende ruimte tussen de planten voorzien. Als de wortels te dicht bij elkaar staan, zal de groei namelijk worden afgeremd en zullen de voedingsstoffen die van vitaal belang zijn voor een goede plantengroei, uitgeput raken.

Als je van je tuinborder een echt juweeltje wil maken, dan is de zuurbes (Berberis vulgaris) de perfecte keuze. De zuurbes groeit niet snel, maar is des te mooier: zijn blad verandert in de loop van het jaar van een geelgroene naar een geelrode kleur. In de zomer heeft hij een weelderige bloei van gele bloemen, waar insecten omheen fladderen. In de herfst draagt de zuurbes rode bessen. Niet alleen vogels, maar ook mensen snoepen er graag van. Wees wel voorzichtig, want de bes heeft lange, scherpe stekels en is daarom niet bepaald kindvriendelijk. Omdat hij langzaam groeit, houdt de haag echter wel ongewenste gasten op afstand, zelfs op lage hoogte. Voor een gezonde groei heeft de zuurbes een zonnige standplaats en een goed doorlatende bodem nodig.

Een echte schoonheid onder de haagplanten is ongetwijfeld de glansmispel. Populair is bijvoorbeeld de roodbladige variëteit "Red Robin", die ongeveer twee meter hoog kan worden en die ook in onze contreien tijdens de winter zijn bladeren behoudt. Overigens hebben de planten de naam "glansmispel" gekregen vanwege hun glanzende blad. Glansmispels groeien in bijna elke tuingrond die redelijk goed doorlatend is en rijk is aan voedingsstoffen. Alleen op zeer winderige plaatsen zal de plant zich eerder langzaam ontwikkelen. Een glansmispel is echter niet geschikt als windscherm, omdat het vele jaren duurt voordat de planten zich in de breedte vertakken en een dicht scherm vormen. De glansmispel heeft wel andere kwaliteiten: van mei tot juni is de haag versierd met kleine, witte, heerlijk geurende bloemen. Tegen de herfst vormt de roodbladige mispel kleine rode besjes die ook door vogels worden gegeten. Helaas is de roodbladige mispel vaak vrij gevoelig en vatbaar voor schimmelziekten.

Een van de klassiekers onder de haagplanten is de levensboom, ook bekend onder zijn botanische soortnaam Thuja. De westerse levensboom (Thuja occidentalis) is bijzonder populair. Dit type haag heeft het voordeel dat hij robuust, winterhard en gemakkelijk te onderhouden is. Thuja overleeft zelfs de koudste winters, is zeer goed bestand tegen stormen, en kan ook goed tegen verontreinigde stadslucht. De westerse levensboom is alleen gevoelig voor strooizout en mag daarom niet te dicht bij straten of voetpaden worden aangeplant. Hij houdt ook van een zonnige tot halfschaduwrijke standplaats met een frisse tot matig vochtige grond. Hij verdraagt echter helemaal geen wateroverlast! Wat de groeihoogte betreft, kunnen er verschillen zijn naargelang van de haagsoort. Terwijl de "Brabant"-variant als alleenstaande plant met zijn groeihoogte tot 20 meter andere hagen ver achter zich laat, is de "Smaragd"-variant rustiger. Die groeit tien tot 15 centimeter per jaar en bereikt onder optimale groeiomstandigheden een hoogte van slechts vijf meter. Daar staat echter tegenover dat de "Smaragd"-variant een groot herstellend vermogen heeft, waardoor hij zeer goed is bestand tegen snoeien. De vijanden van de levensboom zijn de thujamineermot, boomluizen en schildluizen.

De jeneverbes is een prachtige haagsoort met naalden. Hij ziet er bijzonder goed uit op zonnige plaatsen. Het geslacht Juniperus omvat ongeveer 70 verschillende soorten, die echter niet allemaal geschikt zijn als haag. Een bijzonder populaire jeneverbeshaagplant komt van ver : de Chinese jeneverbes (Juniperus chinensis) voelt zich thuis in Oost-Azië, maar wordt in onze tuinen vaak aangetroffen als haagplant. Als je een inheems exemplaar wilt planten, kies je best voor de gewone jeneverbes (Juniperus communis). In tegenstelling tot andere jeneverbessen zijn alleen de bessen van de gewone jeneverbes giftig, waardoor deze inheemse haagsoort ook geschikt is voor kindvriendelijke tuinen (mits de bessen worden verwijderd). Als je een jeneverbes als haag wil planten, moet je een beetje geduld hebben. Afhankelijk van de variëteit groeien jeneverbessen tussen 3 en 15 centimeter per jaar. Daartegenover is hij zeer robuust, wintervast en gemakkelijk in onderhoud.