Nachtschone (Mirabilis)

Nachtschone - ook wel wonderbloem genoemd - is een bloem van ongeveer 30 tot 100 centimeter hoog met een opvallende, buitengewone bloemkleur. De klok- of trechtervormige bloemen zijn echt heel kleurrijk : aan één plant kunnen bloemen met verschillende kleuren groeien. Er bestaan ongeveer 60 verschillende soorten in de Nyctaginaceae-familie. Vooral de Mirabilis jalapa is heel bekend om haar gele, oranje, rode, roze of witte bloemkleur. Daarnaast zijn er ook veelkleurige of gestreepte soorten. Dit betekent dat één bloem meerdere kleuren kan hebben. Dit komt door het speciale genoom in de zaden. Vermoedelijk dankt de plant haar bijnaam aan deze eigenschap want Mirabilis betekent letterlijk “geweldig”.

Wat bijzonder is aan deze zomerbloem is dat ze ’s nachts bloeit. De bloemen gaan namelijk pas open in de late namiddag en sluiten de volgende ochtend opnieuw. Dit is perfect voor de nachtraven onder ons die op een zwoele zomeravond willen genieten van prachtige bloemen. De complete zomer - van juni tot oktober - zullen de bloemen je weten te bekoren. De Mirabilis verspreidt eveneens een aangename geur die tal van bijen en motten aantrekt. Als je de uitgebloeide bloemen regelmatig verwijdert, zal de plant nieuwe exemplaren vormen.

Ondanks de naam “wonderbloem” komt de Mirabilis oorspronkelijk uit Zuid-Amerika waar ze een heel populaire vaste plant is. Door de herkomst houdt de Mirabilis van een zonnig en warm plekje. IJzige temperaturen moeten vermeden worden - daarom raden we je aan om je plant tijdens de winter voldoende bescherming te bieden. Verder in dit artikel ontdek je meer tips over de overwintering van je Mirabilis.

De Nachtschone kan je zowel in je bloemperk als in een pot op het balkon of terras aanplanten. Gebruik daarvoor een voedselrijke, doorlatende grond of een gelijkaardig substraat zodat de plant voldoende kracht kan ontwikkelen om bloemen te ontwikkelen. Bedek de bodem van de pot ook zeker met een drainagelaag om wateroverlast (en wortelrot die daaruit voortkomt) te vermijden.

Je kan de Mirabilis op de vensterbank voorzaaien en later buiten uitplanten. Je kan er ook voor kiezen om de bloemen in het voorjaar direct in de volle grond te zaaien. Daarbij moet je letten op de temperatuur. De plant is namelijk vorstgevoelig en houdt niet van temperaturen onder de 5°C.

De wonderbloem kan je vanaf maart in kleine zaadpotjes voorzaaien. Hiervoor ga je als volgt te werk :

1. Laat de zaden een nacht in lauw water weken.
2. Vul de potjes op met een voedingsarme potgrond. Maak met een vinger een gat in de potgrond waarin je de zaadjes (ter grootte van een erwt) plaatst.
3. Bedek het zaadje met een laagje potgrond van ongeveer 1,5 cm dik.
4. Druk de grond lichtjes aan en geef goed water, bij voorkeur met lauw water.
5. Plaats de pot op een warme, lichtrijke plaats. Ideaal is bijvoorbeeld een vensterbank boven een radiator. De warmte zal het ontkiemingsproces namelijk versnellen.
6. Houd de grond constant vochtig. Door vershoudfolie over de pot te spannen, help je om de warmte en het vocht vast te houden. Vergeet echter niet om de folie dagelijks gedurende 30 minuten te verwijderen. Zo verklein je de kans op rotting.
7. Bij gunstige temperaturen van 15 tot 20°C en voldoende licht en vocht zullen de zaadlobben na ongeveer twee weken verschijnen.
8. Houd de grond vochtig. Rond half mei, afhankelijk van de weersomstandigheden, kan je de jonge plantjes verpotten in een bloempot of -bak of in het bloemperk uitplanten. Daarover lees je verder meer.

Om de wonderbloemen direct in de volle grond te zaaien, moet je wachten tot half mei, na de IJsheiligen. Dan wordt er geen nachtvorst meer verwacht, is de grond vochtig maar niet té nat en zijn de temperaturen wat milder. Volg dezelfde tips op als hierboven (paragraaf “Mirabilis voorzaaien”).

Vanaf half mei kan je aangekochte plantjes - bij vorstvrij weer - uitplanten. Controleer vooraf de bodemkwaliteit : de grond moet vochtig zijn maar niet te nat, en moet vooral opgewarmd zijn. De knolvormige wortels van de Mirabilis mogen niet te diep in de grond worden geplant Een dun laagje grond over de knollen is voldoende. Houd daarbij rekening met een afstand van 40 tot 60 centimeter tussen de planten.

Als je je Mirabilis in een pot of bloembak wilt aanplanten, moet je de bodem van de pot bedekken met een drainagelaag, vb. met hydrokorrels. Je kan eventueel enkele hydrokorrels met de potgrond vermengen. Zo behoudt de potgrond een luchtige structuur en worden de wonderbloemen beter van vocht voorzien - zonder wateroverlast.

De wonderbloem is een heel dorstige plant die je regelmatig water moet geven. Het is daarom niet uitzonderlijk dat je de mooie zomerbloem bij heel hoge temperaturen twee keer per dag zal moet begieten. Tegelijkertijd moet je wateroverlast vermijden. De bloempot moet voorzien zijn van drainagegaten zodat het overtollige water gemakkelijk kan weglopen. Voorzie ook een drainagelaagje.

Om prachtige bloemen te kunnen ontwikkelen, heeft je Mirabilis niet alleen voldoende water, maar ook een flinke portie voedingsstoffen nodig. Vooral bij potplanten is dit heel belangrijk omdat de voedingsstoffen daar eerder beperkt zijn. Tijdens de zomermaanden kan je wekelijks een portie vloeibare meststof toevoegen aan het gietwater. Als je deze routine niet wilt volgen of als je je plantjes direct in het bloembed aanplant, dan raden we je aan om een meststof met lange werking met de grond te vermengen.

De Nachtschone is heel gemakkelijk in onderhoud. Als je plant voldoende water en voedingsstoffen ter beschikking heeft, dan zal ze tijdens de zomer nauwelijks extra onderhoud vragen. Toch loont het de moeite om de uitgebloeide bloemen regelmatig te verwijderen. Je zal versteld staan hoeveel nieuwe bloemen je plant zal vormen.

Af en toe kan je Mirabilis aangetast worden door bladluizen. Controleer je plant dus regelmatig en neem tijdig de nodige maatregelen vb. door een insectenbestrijder toe te passen.

Wil je je balkon opfleuren met nog meer bloemen? De ideale manier om deze meerjarige bloeiende plant te vermeerderen is door de zaden te verzamelen of door de wortelstok te delen.

De zwarte, bolvormige zaden van de wonderbloem kan je gemakkelijk recupereren uit de uitgebloeide bloemen. Bij het oogsten van de zaden moet je ervoor zorgen dat ze echt rijp zijn. Een onrijp zaadje zal namelijk niet zo goed ontkiemen. Oogst dus niet te vroeg. Houd er eveneens rekening mee dat de zaden giftig zijn, dus het dragen van handschoenen is zeker geen overbodige luxe. Heb je geen handschoenen ter beschikking, dan moet je zeker grondig je handen wassen. Als je besluit de knolachtige wortelstokken te delen, dan kan dit in de herfst, wanneer je de plant opgraaft om ze naar het winterkwartier te verplaatsen.

Nachtschone is een vaste plant die helaas geen vorst kan verdragen. Daarom moet je de plant in onze contreien tijdig naar een vorstvrij winterverblijf verhuizen. Dankzij de knolvormige wortels kan de plant veilig overwinteren. Graaf de wortelknol met behulp van een riek in het late najaar (net vóór de eerste nachtvorst) voorzichtig uit - dit kan pas gebeuren wanneer de bladeren geel kleuren en alle bladeren zijn teruggesnoeid.

Laat de uitgegraven knollen enkele dagen drogen op een vorstvrije, luchtige plaats. Je kan ze vervolgens voor de rest van de winter in de kelder bewaren in een houten kist gevuld met zand - deze kist moet in een droge en vorstvrije ruimte staan bij een temperatuur van 5°C. Zorg ervoor dat de knollen niet door muizen kunnen worden opgegeten. De knollen moeten ook regelmatig gecontroleerd worden : rotte exemplaren moet je verwijderen. In het voorjaar, na de IJsheiligen rond half mei, kan je de knollen opnieuw in de tuin uitplanten.