Toverhazelaar (Hamamelis)

Weelderige bloemen bij temperaturen tot -12 °C ; om van dit schouwspel te kunnen genieten, heeft je toverhazelaar een lichtrijke en beschutte plek in de tuin nodig waar hij in de winter toch van enkele uurtjes zon kan genieten. Het houtgewas komt ook goed terecht op een half-schaduwrijke plaats maar dan zal de plant minder bloemen dragen. Als de bloemen in de winter te ijzig worden, zullen ze opkrullen.

Daarnaast is er nog een ander punt waarmee je rekening moet houden bij het bepalen van de standplaats van een toverhazelaar : het houtgewas vormt ondiepe fijne wortels en kan daarom niet zo goed overweg met diepwortelende buurgewassen. Plan daarom voldoende afstand in tot de andere planten in het bloemperk. Voorzie hier bij voorkeur een afstand van 3 tot 4 meter aan alle kanten.

Door zijn fijne, platte wortels heeft de toverhazelaar een nadeel ten opzichte van de andere planten in het bloemperk. Dit kan je zoveel mogelijk compenseren door het siergewas goed aan te planten. De plant houdt van een humusrijke en vochtige grond. Heb je dus een losse en diepe tuingrond, dan hoef je vóór de aanplanting van je toverhazelaar niet veel voorbereidend werk te doen. Bij leemachtige, sterk verdichte bodems of heel zanderige bodems ligt dit anders. Deze bodems kunnen nauwelijks water vasthouden. Graaf een plantgat dat veel groter is dan de wortelkluit en verbeter de grond als volgt :

Lemige, zware gronden moeten worden losgemaakt omdat de toverhazelaar zich slechts spaarzaam zal ontwikkelen als de wortels onder hoge druk staan. Werk hiervoor veel zand in de grond ; daarnaast geeft plantaarde of verse bovengrond uit de composthoop aan de wortelkluit een luchtige basis om in te wortelen.

Zanderige bodems met beperkte wateropslagcapaciteit daarentegen moeten wat verdicht worden om te vermijden dat de ondiepe wortels tijdens de hete zomermaanden te snel uitdrogen en je te vaak water moet geven. Hiervoor zijn zware compostgrond en een voedingsrijke potgrond geschikt. Als je andere plekken met goede bovengrond in de tuin ter beschikking hebt, kan je daar ook wat aarde weghalen en gebruiken als plantbasis voor je toverhazelaar.

De ideale periode om een toverhazelaar in de tuin aan te planten is in de herfst, voor de eerste vorst. Zo krijgt de plant de eerst maanden na aanplanting steeds voldoende water en kan ze zich volledig concentreren op de ontwikkeling van de wortels alvorens ze in het voorjaar bladeren moet vormen. De aanplanting van toverhazelaars met naakte wortels moet in de herfst gebeuren omdat ze meestal weinig of geen fijne wortels hebben om zichzelf van water te voorzien. Heb je je toverhazelaar echter als kuipplant aangekocht (dus een plant met aarde en kluit in een pot), dan kan je deze ook in het voorjaar aanplanten.

Nadat je je toverhazelaar in de tuin hebt aangeplant, moet je wat geduld uitoefenen. De eerste 3 tot 5 jaar na aanplanting zal het siergewas zich vooral concentreren op de vorming van een ondiep maar uitgebreid wortelstelsel. Gedurende deze periode zal het bovengrondse gedeelte van de plant amper groeien. De wachttijd kan je echter gebruiken voor de aanplanting van ondiep wortelende bodembedekkers rondom de struik om zo het aanvankelijk sober ogende bloemperk wat aantrekkelijker te maken.

Het grote voordeel van de toverhazelaar : hij groeit de eerste jaren nauwelijks en daardoor kan de plant ondanks de aanvankelijk schaarse wortels goed met water omgaan. Toch moet je er tijdens de eerste maanden na de aanplanting voor zorgen dat de struik niet wordt blootgesteld aan langdurige droogte - het kan ook nodig zijn om extra water te geven in de herfst of in de lente. Let goed op de eerste drie jaar tijdens de zomermaanden. Bij droog en warm weer moet de struik regelmatig water krijgen. Als de toverhazelaar in de zomer niet genoeg water heeft gehad, zal je dat merken aan een zwakke of vertraagde bloei in de winter.

Om de watergiften in de zomermaanden te verminderen, kan de grond rond de wortelkluit worden bedekt met een laag mulch - zo zal er beduidend minder water verdampen.

Als je je toverhazelaar in een goede bodem hebt aangeplant, hoef je de plant niet extra te bemesten. Bij zand- of leembodems ligt dit anders omdat daar het bodemleven minder actief is. In dat geval raden we je aan om in het voorjaar een portie meststof met lange werking voor houtachtige gewassen in de grond in te werken om de bladeren te laten schieten. Een portie compost of koemest zorgen ook voor voldoende toevoer van voedingsstoffen voor het komende seizoen.

De toverhazelaar die in kwekerijen verkrijgbaar is, is relatief duur doordat het gaat om uitvoerig veredelde gewassen. Deze planten groeien niet bijzonder hard en vormen meestal uit zichzelf een egaal mooie kroon die niet hoeft bijgesnoeid te worden. Wil je je toverhazelaar toch bijsnoeien, doe dit dan met mate. Op het oude hout zal de plant namelijk geen of nauwelijks bloemen vormen. Dit betekent dus dat het jaren kan duren na een snoeibeurt voordat er een bloementapijt verschijnt.