Kweepeer

Kweeperen houden van zonnige en warme locaties - in het begin is dit niets ongewoons voor een fruitboom. Als een houtgewas smaakvolle vruchten wil ontwikkelen, heeft het de hulp van de zon nodig. In tegenstelling tot appel- en perenbomen is een kweepeer de eerste jaren na aanplanting echter wat gevoelig voor vorst. Om ervoor te zorgen dat hij zelfs in strenge winters niet wordt beschadigd, kies je voor je kweepeer best een locatie uit die beschut is tegen wind (vb. tegen een huismuur) of naast andere bomen en struiken die hem bescherming bieden tegen de wind. Het is echter niet zo goed voor je kweepeer als hij is aangeplant dichtbij andere planten. De bomen leveren de beste opbrengsten als ze zich ongehinderd in de breedte kunnen ontwikkelen en het licht van alle kanten ongehinderd kan doordringen.

De ideale periode om een kweeperenboom in de tuin aan te planten is in maart, voordat het hout begint te schieten. Dan is de strenge nachtvorst meestal voorbij en heeft de boom tot de komende winter genoeg tijd om op de nieuwe plek in de tuin in te wortelen.

Kweeperen stellen geen bijzondere eisen aan de bodem. Enkel een kalkrijke grond vindt de boom niet zo aangenaam. Als het kalkgehalte te hoog is, wordt de ijzertoevoer - die zo belangrijk is voor fruit en bladeren - onderbroken. Een ijzertekort herken je gemakkelijk aan de bladeren die geelkleuren. Gelukkig komt te veel kalk in tuingrond niet veel voor. Mocht je er toch last van hebben, dan kan je wat bladeren of dennennaalden in de grond rond het plantgat van je kweepeer inwerken. In de meeste tuinen zal het echter voldoende zijn om ter voorbereiding de grond rondom de plantplaats goed los te maken. Zwaar verdichte, leemachtige gronden kunnen worden losgemaakt door ze te vermengen met een flinke portie zand.

Een kweepeerboom kan tot 6 meter hoog worden en een statige, brede kroon ontwikkelen. Om dit alles te kunnen realiseren, moet de boom voldoende boommassa kunnen vormen. De belangrijkste hoeksteen voor een gezonde kweepeerboom is dan ook voldoende ruimte voor de wortels om zich te ontwikkelen. Idealiter zorg je ervoor dat er niet te veel andere planten met breed wortelstelsel rond het plantgebied van de kweepeer staan. Het kan nodig zijn om enkele naburige planten uit het bloembed te verwijderen.

Vervolgens kan je het plantgat graven : het gat moet ongeveer twee keer zo breed en diep zijn als de kluit van de boom. Zet het jonge boompje echter niet te diep in de grond : doe wat compost of meststof in het plantgat. Vul het plantgat met de uitgegraven grond zodat de kluit ongeveer 2 tot 5 cm onder de grond wordt aangeplant. Het is belangrijk om de boom een paar centimeter lager te plaatsen zodat de kluit niet gemakkelijk uitdroogt nadat deze is ingegraven.

De bladeren en vruchten van de kweepeerboom zijn bedekt met een wit dons dat de plant beschermt tegen uitdroging. Een volwassen boom heeft daarom nauwelijks extra water nodig. Je hoeft alleen in zeer droge en hete zomers een handje te helpen zodat de toevoer van het fruit niet wordt belemmerd - zoniet blijven de kweeperen klein en hard.

De kweepeer zal je hulp een paar jaar nodig hebben vooraleer hij robuust wordt. Vooral in de eerste maanden na de aanplanting is het noodzakelijk dat je regelmatig water geeft. Om de diepe groei van de wortels te stimuleren, is het beter om minder vaak water te geven maar de tuinslang telkens 30 minuten te laten openstaan. Het water sijpelt dan in de diepere bodemlagen en de kweepeerboom vormt lange wortels om het water te bereiken.

Als je bij de aanplanting van de kweepeer meststof hebt toegevoegd in het plantgat, dan heeft de boom nauwelijks extra voedingsstoffen nodig. In het voorjaar, voordat de nieuwe scheuten zich ontwikkelen, kan je het gebied rondom de stam voorzien van compost. Uiterlijk na het vijfde jaar heeft je kweepeerboom geen meststof meer nodig.

Eerst het slechte nieuws : kweeperen zijn helaas niet voor ongeduldige mensen. Nadat een jonge kweepeerboom is aangeplant, kan het tot acht jaar duren voordat de boom zijn eerste vruchten draagt. Maar het is het wachten waard! Een gezonde kweepeerboom kan tot 30 kg en meer opbrengen per oogst - bij volgroeide exemplaren is dit zelfs tot 50 kg. Bij kweeperen mislukt de oogst bijna nooit omdat de bloemen pas in mei of juni verschijnen, als er geen nachtvorst meer is.

Je kan merken dat de kweeperen oogstrijp zijn aan drie dingen : allereerst verandert de kleur vanaf oktober van groen naar geel. De fijne donshaartjes op de schil nemen ook af als de kweeperen rijp zijn. Ook tijdens de oogst kan je op je neus vertrouwen : rijpe kweeperen herken je namelijk al van ver aan hun citroenzoete geur.

Je kan het beste vooraf bedenken wat je met je kweepeeroogst gaat doen. Het fruit kan je namelijk niet langer dan half november aan de boom laten hangen - bij ijzige temperaturen kleurt het fruit bruin en verliest het een deel van zijn aroma. Gelukkig kunnen kweeperen vrij gemakkelijk worden bewaard. De vruchten blijven één tot twee maanden vers in een koele kelder met voldoende ruimte om ze te beschermen tegen drukpunten en rot.

Ook het tijdstip van de oogst speelt een rol : een late oogst is bijvoorbeeld ideaal voor de sapproductie. Als je echter kweepeergelei of kweepeerjam wilt maken, moet je de vruchten vroeg oogsten.

In tegenstelling tot appel- en perenbomen hebben kweeperen geen speciale snoeimaatregelen nodig om op lange termijn goede opbrengsten te leveren. Het beste is om de kroon om de paar jaar in maart uit te dunnen zodat het zonlicht ook de kweeperen in de boomtop bereikt. De eenvoudigste manier om een lichtovergoten boomtop te krijgen is door de boom de eerste jaren in de breedte te laten groeien. Dit is heel gemakkelijk want als je de verticaal groeiende takken jaarlijks afsnijdt, zal de kweepeerboom automatisch breder gaan vertakken.

Bij oudere bomen kan het gebeuren dat individuele takken in de loop der jaren steeds minder opbrengst opleveren. Deze dien je vervolgens geleidelijk aan volledig te verwijderen zodat de boom nieuwe, jonge hoofdtakken kan ontwikkelen.

Niet alle kweepeerbomen zijn gelijk. Bij de aankoop moet je kiezen tussen een appelkweepeer en een perenkweepeer. De naam is afgeleid van de verschillende vormen van de vruchten : appelkweeperen zijn ronder, perenkweeperen daarentegen hebben een langwerpige vorm, net als peren.

Maar er zijn ook smaakverschillen : appelkweeperen hebben een steviger, vrij droog vruchtvlees maar smaken bijzonder lekker. Dit maakt hen bijzonder geschikt voor het maken van jam of gelei. Perenkweeperen zijn aanzienlijk zachter en niet zo zuur als appelkweeperen. Daardoor vormen ze ideale basis voor appel- en kweeperensap of likeurvariaties. Met de juiste kooktijd en de toevoeging van een geschikte hoeveelheid suiker kan je van elke kweepeersoort verschillende bereidingen maken - je hoeft het alleen maar uit te proberen!