Hergroeien: groenteresten een nieuw leven geven
Hergroeien, in het Engels 'regrowing', is het laten groeien van nieuwe planten uit groenteresten. In groenteresten zit namelijk een groot potentieel verstopt: met een beetje geduld en de juiste omstandigheden ontstaat na verloop van tijd een nieuwe plant.
Met hergroei de kringloop rond maken
Dankzij het principe van hergroei kunnen uit groenteresten nieuwe planten groeien: zo eindigt de levenscyclus van groenten zoals zoete aardappelen niet met het opeten ervan. Wanneer je uit het afval van zoete aardappelen nieuwe zoete aardappelen kweekt, geef je er nieuw leven aan en ontstaat een kringloop. Dit is niet enkel duurzaam, het ontziet onze hulpbronnen en is nog leuk om te doen ook! Voor hergroei is namelijk geen grote tuin nodig. Een klein plekje op de keukenvensterbank is vaak al genoeg. Ook voor kinderen is het een prachtig principe: ze leren waar levensmiddelen vandaan komen en kunnen de kringloop van de natuur van dichtbij gadeslaan.
Het principe van hergroei
Het voortplanten van planten zonder zaad wordt vegetatieve vermeerdering genoemd. Hergroei is dus een vorm van vegetatieve vermeerdering. Daarbij ontstaat uit de moederplant een nakomeling met exact dezelfde eigenschappen. Dat is overigens alleen mogelijk bij groentesoorten waarbij in de groenteresten de volledige genetische informatie aanwezig is, dus als er bijvoorbeeld wortel- en bladcellen aanwezig zijn. Er zijn enkele soorten waarbij de plant op exact dezelfde manier verder groeit: bij een krop sla ontstaat door hergroei een nieuwe krop sla. Bij andere groentesoorten zoals wortels groeit er geen complete wortel uit, maar alleen wortelloof, dat vervolgens in de keuken kan worden verwerkt.
Bij deze groentesoorten werkt de complete hergroei:
- Aardappelen en zoete aardappelen
- Lente-uitjes, prei en citroengras
- Romana-sla en Chinese kool
- Selderij
Bij enkele andere groentesoorten groeien uit de resten weliswaar geen nieuwe vruchten, maar kan je bladeren laten hergroeien en in de keuken verwerken. Hiervoor zijn de volgende planten geschikt:
- Wortels
- Rode bieten
- Mierikswortel
- Uien
En tenslotte zijn er nog de kandidaten die op onze breedtegraad meestal geen nieuwe vruchten dragen, maar het als kamerplant heel goed doen. Uit deze resten krijg je een mooie nieuwe plant:
- Gember
- Avocado
- Ananas
- Mango
De juiste standplaats
Om de hergroei te laten slagen, moet je bij de voorbereiding op enkele dingen letten, waarbij vooral de standplaats en de verzorging bepalend zijn voor het succes van de hergroei. De belangrijkste factoren bij het uitkiezen van een geschikte standplaats zijn: licht, warmte en het substraat.
Vooral in het begin, als de nieuwe wortels zich vormen, heeft de plant veel licht nodig. Het voorjaar en de vroege zomer zijn vanwege het vele licht de beste tijd. Ook warmte is een belangrijke factor voor de wortelvorming en groei van nieuwe planten. Afhankelijk van de plantensoort zijn verschillende temperaturen optimaal. Inheemse groenten hebben vanwege hun herkomst minder warmte nodig dan hun uitheemse verwanten. Als vuistregel geldt echter dat voor de meeste groentesoorten temperaturen van rond de 20 °C geschikt zijn.
De derde factor voor de juiste standplaats is het substraat waarin de plant groeit. Het meest geschikt is zeer waterdoorlatende grond, om waterverzadiging te vermijden. Daarnaast mag de grond niet teveel voedingsstoffen bevatten, zodat de wortels zich krachtiger vormen. Nadat de eerste wortels zijn gevormd, kan de plant in normale aarde worden geplaatst.
De juiste verzorging
Behalve de juiste standplaats is ook de juiste verzorging belangrijk. Water vormt de basis van het hergroeiproces, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen twee manieren van werken: de stronk wordt óf in een glas met water óf in vochtige aarde gestoken. Bij hergroei in een glas met water moet je het water om de 1 tot 2 dagen vervangen om een gezond plantje te laten ontstaan. Bij hergroei in aarde mag deze niet uitdrogen, maar moet je de grond continu vochtig houden. Juist bij het begin van de wortelvorming is ook de vochtigheid uit de lucht zeer belangrijk voor de planten. Daarvoor kan je in het begin, net als bij inzaai, de plant enigszins afdekken. Vergeet echter niet af en toe te luchten!
Ook voedingsstoffen zijn belangrijk voor de groei van de plant. Als de plant eenmaal in substraat staat, moet je regelmatig meststoffen geven. Hiervoor is een organische vloeibare meststof het meest geschikt; deze voeg je iedere 2 weken aan het gietwater toe.
Zo lukt het
Hergroeien stap voor stap
1
Bereid de materialen voor
Om het principe van hergroei nader uit te leggen, gebruiken we het voorbeeld van de zoete aardappel: de stronk van de zoete aardappel wordt bij het koken niet gebruikt en blijft als rest over. Het is precies het deel van de zoete aardappel dat we nodig hebben. Leg daarnaast een kleine bloempot, potgrond, een schoffel en wat water klaar. De beste tijd om een zoete aardappel te laten hergroeien is het voorjaar.
2
Doe de aarde in de pot
Als eerste doe je de potgrond in de bloempot en druk je deze licht aan. Let er bij de keuze van de pot op dat deze een afvoergat voor overtollig water heeft. Hiermee voorkom je waterverzadiging.
3
Plaats de groenterest
Plaats nu de stronk van de zoete aardappel in de potgrond; de stronk moet heel licht met substraat bedekt zijn. Giet vervolgens ruim water op de stronk en zet deze op een warme, lichte plaats. Met een afdekking versnel je de groei van de wortels; wel moet er dan af en toe wat zuurstof bij de plant komen.
4
Verpot de plant
Na enkele weken beginnen de eerste bladeren te groeien. Afhankelijk van de grootte van de pot moet de plant nu worden verpot. Belangrijk voor het tijdstip van verpotten is vooral dat er al wortels zijn gevormd.
5
Kies de nieuwe pot uit
Kies een nieuwe pot die minstens 10 cm groter is dan de vorige. Wie kiest voor hergebruik kan ook oude conservenblikken of kookpannen als plantenbak gebruiken. Vergeet in dat geval niet vóór gebruik gaten onderin de pot te boren, zodat overtollig water weg kan vloeien.
6
Bemest de plant
Om de plant voldoende voedingsstoffen te geven, kan je iedere 2 weken een organische vloeibare meststof aan het gietwater toevoegen. Na de IJsheiligen (half mei) kan je de zoete-aardappelplant ook buiten zetten of in een bed in de tuin planten.
7
Oogst de zoete aardappelen
Waar het nu op aan komt, is: geduld hebben! Het duurt een heel tuinseizoen voordat de zoete aardappelen volgroeid zijn. Je kan zien dat de zoete aardappelen rijp zijn als de bladeren beginnen af te sterven. Geniet van je oogst en start de hergroei-kringloop opnieuw met de resten van de hergegroeide zoete aardappelen!
Deze onderwerpen kunnen je ook interesseren
COMPO. Mooie planten zonder moeite.
Heb je twee linkerhanden of heb je groene vingers? Samen zorgen we voor een groenere levenskwaliteit !