Een natuurlijke tuin - 10 tips voor een tuin dicht bij de natuur

Tuinvogels, hommels en vlinders voelen zich goed in een tuin waar ze voedsel en onderdak vinden. Dit kan je realiseren door heel wat verschillende soorten planten voor een natuurlijke tuin aan te planten.

Kies bewust voor inheemse vaste planten en bomen. Deze hebben het voordeel dat ze al zijn aangepast aan het weer en de locatie, waardoor ze minder verzorging nodig hebben.

Zorg ervoor dat je planten aanplant die rijk zijn aan stuifmeel en nectar. Die zijn namelijk heel interessant voor bijen, vlinders en andere insecten.

Daarnaast raden we je ook aan om gewassen te planten die op verschillende tijdstippen bloeien. In de natuur gebeurt er altijd wel iets. De eerste bijen gaan vanaf maart op zoek naar voedsel. Heel wat vogels, die zich tijdens de zomer voeden met rondvliegende insecten, schakelen in de herfst en in de winter over op bessen en zaden. Plant daarom verschillende soorten planten met verschillende bloeitijden. Alleen zo kunnen je tuinbewoners het ganse jaar door voldoende voedsel vinden in je natuurlijke tuin.

Wil je graag weten welke planten veel nectar en stuifmeel bevatten en waneer de planten bloeien? Lees dan zeker ons artikel "bijenvriendelijke planten" even na!

In ons artikel "vogelvriendelijke tuin" ontdek je hoe je ervoor kan zorgen dat de vogels in je tuin zich echt thuis voelen. In plaats van een omheining kan je bijvoorbeeld lijsterbessen of jeneverbessen planten. Met een lijsterbes maak je ongeveer 60 vogels blij!

In principe kan je heel veel dieren blij maken door gewoon heel veel verschillende soorten planten aan te planten. Inheemse bessenstruiken, fruitbomen, bloeiende kruiden en vaste planten boordevol stuifmeel zullen heel wat verschillende soorten vogels en insecten lokken.

Zou je ook graag een bloemenweide willen? Met een wilde bloemenweide zal je niet alleen insecten aantrekken die op zoek zijn naar nectar en stuifmeel, maar creëer je ook een thuis voor kruipende insecten en bodeminsecten. De stengels en bladeren bieden kevers, rupsen, spinnen en sprinkhanen onderdak. Op de bodem van een wilde bloemenweide voelen mieren en duizendpoten zich dan weer thuis. In de bovenste bodemlaag vind je pissebedden en regenwormen terug. Ook vogels brengen af en toe een bezoekje aan de bloemenweide om kleinere insecten of regenwormen te halen.

Meer tips voor de aanleg van je eigen bloemenweide vind je in ons artikel "creëer een bijenvriendelijke bloemenweide". We geven je alvast mee dat je hiermee eind april, begin mei aan de slag kan, wanneer de bodem opgewarmd is.

Het woord "dood" klinkt luguber als we het hebben over dode takken of boomstronken. Toch is er in hoopjes dood hout heel wat leven te bespeuren : kevers, mieren, wilde bijen en spinnen trekken zich er maar al te graag terug. Dit trekt op zijn beurt dan weer egels en tuinvogels aan die op zoek zijn naar lekkere insecten.

Je kan dus gerust achteraan in de tuin een wilde hoek met dood hout creëren. Je hoeft gewoon enkele twijgen, snoeisel van struiken en grotere takken te stapelen met daarbij enkele kruiden zoals brandnetels, klaver of paardenbloemen. Direct daarnaast kan je plaats voorzien voor een composthoop, die tevens een voedselbron is voor de vele insecten in de tuin.

Tip voor nog meer leven in de tuin : creëer een takkenwal of houtril (haag met dood hout). Hierbij worden dunne takken op elkaar gestapeld. Door de aanvoer van zaden via de wind of door de aanplanting van specieke wilde planten zal er langzaam aan nieuw leven ontstaan. Heel wat diertjes zullen hier onderdak vinden. Een dergelijke haag is aanbevolen voor grotere tuinen.

Als je kleine egels in je tuin hebt ontdekt, kan je ook kleine egelhuisjes voorzien. Hier zullen de diertjes tijdens de koude winterperiode kunnen schuilen.

Bij een natuurlijke tuin geldt één belangrijke regel : hoe minder je die onderhoudt, hoe beter voor de natuur! Laat de bladeren gerust onder de haag liggen en snoei tijdens de herfst niet alle planten en houtgewassen. Heel wat insecten vinden tussen de bladeren en takken een onderkomen om de winter veilig door te komen.

Laat een hoekje met brandnetels, paardenbloemen en zevenblad staan - dit is een ideale voedselbron voor wilde bijen, vlinders en kevers. Niet alleen insecten zullen blij zijn met deze inheemse kruiden - ook wij kunnen ze gebruiken voor een lekkere pesto, in een salade of als kruidenthee.

Een natuurlijke tuin betekent niet dat alles gewoon wild door elkaar mag groeien. Enkele wilde planten groeien een stuk dominanter dan andere. Zij zullen dus meer plaats, voedingsstoffen, licht en lucht innemen en de andere planten na verloop van tijd verdringen. Een tuin waarin enkel zevenblad of brandnetels groeien, is helaas niet de groene metropool die we willen creëren en die wilde bijen, vlinders of vogels onderdak kan bieden. Voor een natuurlijke tuin, waarin verschillende diertjes zich thuis voelen, heb je diversiteit nodig. Om de natuurlijke tuin zich in de goede richting te laten ontwikkelen, zullen we af en toe moeten ingrijpen.

Takken, stenen, boomstronken - alles wat er in de natuur al aanwezig is, kan ook voor een natuurlijke tuin worden gebruikt. Plastic bloempotten of decoratiemateriaal uit kunststof hebben in een natuurlijke tuin niks te zoeken. Ook bij de aanplanting en de verzorging van je tuinplanten geef je beter de voorkeur aan natuurlijke materialen. Duurzaam geproduceerde biologische potgrond in gerecyclede verpakkingen, biologische meststoffen die natuurlijke materialen zoals schapenwol bevatten, lavameel of plantaardige grondstoffen bieden hier een duurzame oplossing.

Tip : wil je je natuurlijke tuin enkel met plantaardige producten onderhouden? Kies dan zeker voor de producten uit het COMPO Organic & Recycled-assortiment. De potgrond en de meststoffen bestaan voor 100% uit plantaardige en natuurlijke grondstoffen zoals aardappelmelasse of suikerbietenvinasse, die bij de voedselproductie overblijven en door COMPO in de vorm van meststof aan de natuur worden teruggegeven.

Een belangrijk element dat in een natuurlijke tuin zeker niet mag ontbreken, is water. Water is voor het leven van je tuinbewoners essentieel. Heel wat bijen vinden in de zomer stuifmeel en nectar, maar sterven onderweg van de dorst door de droogte. Ook vogels en egels zullen blij zijn met het water. Als je kikkers of vissen een onderkomen wilt bieden, dan is een kleine tuinvijver ideaal. Een kabbelende rivier of een ingebouwde fontein die de vijver van vers zuurstof voorziet, is de kers op de taart in je natuurlijke tuin.

Je kan natuurlijk ook klein beginnen : plaats ondiepe kommetjes met steentjes in je bloemperk. Je zal merken dat de eerste bijen snel zullen verschijnen : ze gaan op de stenen zitten om het water te drinken. Voor de vogels in je tuin raden we een vogelbad op heup- of hoofdhoogte in de open lucht aan. Een drinkplaats op de grond of onder een boom zou een geweldige voedselbron zijn voor katten en andere dieren. Het vogelbad mag iets dieper zijn dan de drinkschaal voor bijen, zodat de vogels er tijdens de zomer in kunnen baden.

Duurzaam en waterbesparend tuinieren maken eveneens een belangrijk deel uit van een natuurlijke tuin. Vooral in het kader van de opwarming van de aarde en de toenemende droogte wordt het sparen van water een belangrijk thema. Een regenton zal de regen in het voorjaar en in de zomer voor jou opvangen. Met dit water kan je je planten begieten.

In bloemperken en in de moestuin kan je natuurlijke materialen zoals schors of mulch gebruiken. Dit materiaal zal ervoor zorgen dat er minder water verdampt, dat de grond langer vochtig blijft en dat je minder vaak zal moeten begieten.

Door te bemesten met een langdurig werkende meststof op basis van schapenwol, kan je eveneens duurzaam tuinieren. De schapenwol heeft namelijk een enorme wateropslagcapaciteit waardoor je planten ook tijdens langere periodes van droogte worden verzorgd.

Een stapelmuur bestaat uit natuurstenen die zonder mortel op elkaar worden gestapeld. Deze muur uit natuurstenen vormt een mooi decoratief element in je natuurlijke tuin. Het is bovendien een biotoop voor verschillende insecten die houden van een warme en droge omgeving.

In de holtes tussen de stenen kan je bovendien verschillende planten en kruiden plaatsen. Hiervoor moet je kiezen voor planten die groeien in een steenachtige, magere bodem en dus goed bestand zijn tegen droogte. We hebben voor jou een mooie plantenselectie gemaakt in ons artikel "stapelmuur beplanten".

Heel wat insecten vinden in een natuurlijke tuin voldoende voedselbronnen, maar niet alle insecten vinden er een onderkomen. Met behulp van nestkastjes en een insectenhotel kan je de diertjes in je tuin een handje helpen.

Heb je in je bloemperk bladluizen opgemerkt of worden je planten aangetast door spintmijten? Voorkomen is beter dan genezen : door een mix van kleurrijke, inheemse, robuuste plantensoorten aan te planten, ben je de insecten een stapje voor. Bovendien zullen heel wat nuttige insecten zich in een natuurlijke tuin thuisvoelen en daar de bladluizen voor jou bestrijden. Als slakken je moestuin teisteren, zullen loopeenden dit probleem oplossen. Zo wordt er in jouw natuurlijke tuin een goed evenwicht gecreëerd tussen schadelijke en nuttige insecten.

Bijkomend kan je je planten met natuurlijke grondstoffen, vb. brandnetelgier, versterken. Dit extract uit brandnetelgier heeft een afwerende werking tegen verschillende insecten.

Bij de aanleg van een natuurlijke tuin moet je stap voor stap te werk gaan. Een groene metropool wordt niet in één dag gecreëerd.

• Begin met kleine dingen : plant inheemse gewassen die veel nectar en stuifmeel bevatten in je bloemperk.
• Laat alles een beetje op zijn beloop als je iets terug wilt doen voor de natuur : laat wilde bloemen en kruiden gewoon groeien.
• Snoei je planten en houtgewassen niet in de herfst, maar wel in het voorjaar. Zo hebben je tuinbewoners tijdens de winter onderdak.
• Hang nestkastjes en insectenhotels op en voorzie een waterbron voor vogels en bijen.
• Gebruik bij het onderhoud van je tuin natuurlijke meststoffen en gewasbeschermingsproducten die geschikt zijn voor de biologische landbouw.
• Plaats een regenton om water op te vangen waarmee je je planten begiet.

Met deze eenvoudige stappen kan je je tuin zonder veel moeite "natuurlijker" inrichten en hommels, vogels en egels blij maken.