Tijgermug

De bekendste tijgermug in onze contreien is de Aziatische tijgermug. In tegenstelling tot de naam is de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus) afkomstig uit Zuid-Afrika, Indonesië en Thailand. Ondertussen is de mug over de ganse wereld terug te vinden. Antarctica is de enige regio waar de mug nog niet is aangetroffen. De mug werd verspreid via reizen, handel in goederen maar ook dankzij het aanpassingsvermogen van het insect zelf. Omdat de Aziatische tijgermug zich vooral bij warme temperaturen goed voelt, zal de klimaatverandering de verspreiding van de mug enkel maar bevorderen. In ons land overwintert de mug (nog) niet, maar ze werd wel al op verschillende locaties gespot, vooral op plaatsen met stilstaand water.

Naast de Aziatische tijgermug (Aedes albopictus) is er de Egyptische tijgermug (Aedes aegypti), ook wel de gelekoortsmug of denguemug genoemd, die vermoedelijk afkomstig is uit Afrika. De mug is terug te vinden in tropische en subtropische gebieden over de hele wereld. Net zoals de Aziatische tijgermug kan ze onder bepaalde omstandigheden virusziekten zoals gele koorts of Zika-virusinfecties overbrengen. In Europa speelt deze mug echter geen grote rol.

De Aziatische tijgermug (Aedes albopictus) en de Egyptische tijgermug (Aedes aegypti) zijn relatief kleine leden van de muggenfamilie (Culicidae). De mug kan je gemakkelijk herkennen aan de gestreepte poten en het zwartwit gestreepte lichaam, vandaar de naam “tijgermug”. Aangezien de mug maximum 1 centimeter groot wordt, is dit patroon op het eerste gezicht niet zo gemakkelijk te herkennen. Daarnaast kan je de Aziatische tijgermug ook herkennen aan de zilverkleurige lijn tussen de ogen en het borstgedeelte.

De muggen die je vaak in de tuin kan opmerken, zijn meestal eenkleurig en iets groter dan de tijgermug. Enkel het onderscheid met de grote steekmug (Culiseta annulata) is iets moeilijker aangezien die ook een gestreept lichaam heeft. Toch is er een verschil tussen beide insecten : de tijgermug heeft een zwart-wit patroon, de grote steekmug (die tot 1,5 centimeter groot kan worden) een geelbruin patroon.

Ook de momenten waarop de insecten rondvliegen, verschillen. Terwijl de meeste muggensoorten eerder bij schemering of ’s nachts worden opgemerkt, is de Aziatische tijgermug vooral overdag aanwezig. Bovendien zou ze ook agressiever zijn en sneller steken.

Om zich te kunnen voortplanten, heeft de vrouwelijke Aziatische tijgermug (Aedes albopictus) bloed nodig. Na deze “maaltijd” legt ze 40 tot 90 eitjes. Opdat de larven zich kunnen ontwikkelen, is er dan weer water nodig. Zelfs kleine hoeveelheden water zijn voldoende. Bovendien zijn de eitjes aangepast aan periodes van droogte en kunnen ze enkele maanden zonder vocht overleven. Zodra de broeihaarden opnieuw water te beschikking hebben, zullen de larven zich verder ontwikkelen. Na het leggen van de eitjes hebben de vrouwelijke muggen meestal opnieuw bloed nodig.

Dankzij hun vermogen om zich aan te passen aan de droogte, kan de Aziatische tijgermug zich sneller vermenigvuldigen. De eitjes zijn niet alleen robuust, ze kunnen ook relatief gemakkelijk milde winters overleven.

In principe zijn de symptomen van Aziatische tijgermug dezelfde als die van een inheemse muggensoort : de huid waar de mug heeft geprikt, zwelt op en begint te jeuken. De reden waarom de tijgermug ook wel de tweede gevaarlijkste mug wordt genoemd, is omdat ze tropische ziektes kan overbrengen zoals het denguevirus, de Zika-koorts, het Chikungunya-virus en het Westnijlvirus.

Hoe dit gebeurt? Een persoon die besmet is met een van de bovengenoemde virussen en die zich in een gebied met Aziatische tijgermuggen bevindt, wordt gestoken. Bij voldoende warme temperaturen kunnen de ziekteverwekkers zich vervolgens in de tijgermug vermenigvuldigen. Na ongeveer 9 dagen kan het virus via een nieuwe beet op een andere persoon worden overgedragen. Ook de Egyptische tijgermug kan in de verspreidingsgebieden voorkomen als ziektedrager van diverse virussen zoals het gele-koortsvirus, het denguevirus of Zika-virussen.

Opgelet : tijgermuggen kunnen deze virussen enkel overbrengen door geïnfecteerde mensen te steken. In gebieden waar deze gevaarlijke tropische ziekten niet broeien, zullen de tijgermuggen geen ziekten overbrengen. Wanneer zieke mensen reizen naar regio’s waar deze ziekten zich nog niet hebben verspreid, kan de Aziatische tijgermug zich in de toekomst sneller verspreiden. Helaas zal dit scenario vaker voorkomen door de klimaatverandering en de daarmee gepaarde stijgende temperaturen.

Wanneer je in onze contreien bent gebeten door een tijgermug, hoef je niet te panikeren. Momenteel zijn er bij ons slechts een beperkt aantal tropische ziekten, dus de kans op overdracht is onwaarschijnlijk. Om de vervelende bijwerkingen van een muggenbeet weg te werken, kan je de beet afkoelen en een zalf aanbrengen om de jeuk te verlichten. Heb je toch last van koorts, koude rillingen of hoofdpijn, dan raden we je aan om contact op te nemen met je huisarts. Dit is vooral belangrijk wanneer je in gebieden bent geweest waar het denguevirus, de Zika-koorts of andere tropische ziekten heel frequent voorkomen.

De Aziatische tijgermug komt steeds meer voor in onze contreien. Dit zal helaas het gezondheidsrisico vergroten : er zijn namelijk veel meer mensen besmet met virussen uit tropische gebieden en de tijgermug zal hier als vector optreden. Net daarom is het heel belangrijk om de verspreiding van de tijgermug zoveel mogelijk te voorkomen. Vooral de voortplanting moet worden voorkomen. Er lopen reeds onderzoeksprojecten waarbij onvruchtbare mannetjes worden gekweekt om te voorkomen dat er zich geen jonge larven uit de eitjes van de tijgermug kunnen ontwikkelen. Daarnaast moeten broedplaatsen zoveel mogelijk worden beperkt. Omdat de tijgermug haar eitjes aan het wateroppervlak of er net boven kleeft en er vocht nodig is voor de ontwikkeling van de larven, is het verstandig om dergelijke zones in de tuin te vermijden.

Tips om broedplaatsen van tijgermuggen te beperken :

• Dek je regenton af.
• Omdat zelfs een kleine hoeveelheid water voldoende is voor de vrouwtjestijgermug om eitjes te leggen, moeten de onderzetters van je plantenpotten regelmatig leeggemaakt worden. Zorg er eveneens voor dat er geen water achterblijft in emmers, potten, speelgoed of gieters.
• Door de bladeren uit de dakgoot te verwijderen, kan het water zich daar moeilijker verzamelen.

Als je een dagje wilt ontspannen in de tuin, dan wil je niet gestoord worden door vervelende muggen. Met behulp van een muggenkaars kan je de muggen uit de buurt houden. Om de muggen binnenshuis te bestrijden, kan je een speciale spray toepassen.