Geurplanten voor tuin en balkon

De aangename geur die planten vrijgeven is afkomstig van de essentiële oliën die zich vooral in de bladeren en in de bloemen bevinden. Er zijn verschillende redenen waarom planten geuren produceren. Sommige bloeiende planten gebruiken deze geur om bestuivers aan te trekken en zich zo voort te planten. Tussen de geurende planten zijn er heel wat witgekleurde bloemen te vinden. Terwijl andere planten met hun felle kleuren de aandacht trekken van bijen en andere nuttige insecten, gebruiken witte bloemen hun geur om deze gewenste bezoekers op te trommelen.

Planten kunnen deze geuren echter ook gebruiken om zichzelf te beschermen. Ongedierte en ongenode gasten worden op afstand gehouden en naburige planten worden gewaarschuwd voor de boosdoeners. Ook op je terras of balkon kan je hiervan profiteren : kaarsen met kruidengeur houden bijvoorbeeld vervelende muggen op afstand zodat je ongestoord kan genieten van de heerlijke zomeravonden.

Een deel van de kruiden produceert deze essentiële oliën alleen in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld wanneer er een aantasting van ongedierte dreigt of wanneer potentiële bestuivers op zoek zijn naar voedsel. Anderen daarentegen zijn het hele jaar door de moeite waard om uit te proberen.

1. Druifhyacint

De botanische naam “Muscari” is niet voor niks afgeleid van ‘muscus’, een heel bekende sterk geurende stof. De druifhyacinten hebben namelijk nogal een bittere geur. Dat is echter niet de enige reden om dit bolgewas in je tuin aan te planten. Hyacinten zijn namelijk een van de vroegbloeiers die nuttige insecten in het voorjaar voorzien van voedsel. Met hun overwegend blauwe, bolvormige bloemen creëren ze een aangename, lenteachtige sfeer. Bovendien kunnen ze perfect gecombineerd worden met andere vroegbloeiende planten. Eenmaal geplant zullen de prachtige bloemen jaar na jaar terug ontkiemen. Het bolgewas is heel robuust en onderhoudsvriendelijk - net voordat ze in het voorjaar ontkiemen, kijken ze uit naar een portie milde meststof.

2. Damastbloem

Er zijn enkele planten die hun bloemen pas ’s avonds openen. Als je dus pas na een lange werkdag van de geur van je planten kan genieten, dan kan je daarmee rekening houden bij de keuze van je planten. Op een zwoele zomeravond kan je dan bijvoorbeeld genieten van de viooltjesachtige geur van de damastbloem. Hun lange stengels komen vooral goed tot hun recht in bloemperken met vaste planten en in cottage-tuinen, waar ze probleemloos kunnen gecombineerd worden met geurende rozen of anjers. De damastbloem is ook geschikt als snijbloem. De bloemen kunnen daarnaast worden gedroogd en zo worden gebruikt als potpourri. Knip de bloemen bij voorkeur ’s avonds af, dan is de geur het sterkst.

3. Daglelie

De daglelie is een heel onderhoudsvriendelijke vaste plant die je elke dag zal betoveren met haar geur. De naam zegt het al : de bloemen gaan maar één maal per dag open, maar met wel 300 bloemen per seizoen is er genoeg aanbod om het ganse jaar onze zintuigen te laten prikkelen. De daglelie is een echte allrounder : naast de heerlijke geur en de prachtige bloemen zijn de geelrode daglelies zelfs eetbaar. Afhankelijk van de soort verspreidt de geurende vaste plant verschillende geuren : van bloemig tot fruit tot zelfs een lichte frisse citrusgeur.

1. Blauweregen

De Blauweregen (Wisteria) is vaak terug te vinden op gevels van oude gebouwen en trekt de aandacht met zijn lange bloemtrossen. Het duurt echter een paar jaar voordat de klimplant in het voorjaar volop zal bloeien. Mits de juiste verzorging en de ideale weersomstandigheden zal de plant zelfs nog in de nazomer een tweede keer bloeien. Door de jaren heen wordt de blauweregen steeds mooier ; na 20 tot 30 jaar kan de plant zelfs op één locatie overleven zonder hekwerk ter ondersteuning. Het prachtige houtgewas zal ons niet alleen met zijn bloemen en geur weten te bekoren, maar zal ook het hart van tal van pollenverzamelaars sneller doen slaan.

2. Sering

Paars, roze of wit - de sering is een van de populairste bloeiende struiken en mag niet ontbreken in een geurtuin. Voor de rest is de plant niet veeleisend : droogte, wind en ijzige temperaturen kunnen de sering niet veel kwaad. We raden je aan om je sering jaarlijks te snoeien zodat de plant in het voorjaar opnieuw tal van geurende bloemen zal ontwikkelen. Ook een regelmatige aanvoer van voedingsstoffen is heel belangrijk. Hiervoor kan je bijvoorbeeld een biologische meststof voor rozen gebruiken.

3. Engelse roos

Er is geen enkele andere plant die meer geassocieerd met een heerlijke geur dan de roos. De afgelopen decennia zijn er echter heel wat nieuwe rozensoorten ontstaan die er prachtig uitzien maar die nauwelijks ruiken. Als je niet alleen wilt genieten van het mooie uiterlijk, maar ook van een aangenaam parfum, kan kies je beter voor geurende rozen. Populaire soorten zijn bijvoorbeeld Engelse rozensoorten zoals de “Charles Darwin”, “Graham Thomas” of “Mary Rose”. De geur van rozen komt overigens het beste tot zijn recht als de bloemen net zijn uitgebloeid. Een wandeling door je eigen rozentuin zal je trouwens meer weten te bekoren dan het ruiken aan een boeket rozen.

1. Wisselbloem (Lantana)

Een tropische beauty die zeker een plekje verdient op je balkon of terras is de wisselbloem, ook bekend onder de naam Lantana. Afhankelijk van het land van herkomst houdt de potplant van een zonnige en warme locatie en moet ze tijdens de winter naar het winterkwartier verhuizen. Pas als er geen vorst meer wordt voorspeld, mag de plant terug buiten worden geplaatst. Daar zal ze van mei tot oktober prachtig bloeien. De kleur van de bloemen verandert geleidelijk aan, wat zorgt voor prachtige gradiënten. In combinatie met de heerlijke geur trekt de mediterrane plant heel wat bijen, hommels en vlinders aan.

2. Geurgeranium

Zoals de naam al doet vermoeden, is de geurgeranium de ideale kandidaat voor de geurtuin. In tegenstelling tot heel wat andere bloemen, zijn het echter niet de bloemen die verantwoordelijk zijn voor de geur, maar wel de bladeren van de plant. Door de plant aan te raken, zal de geur intenser worden. Op deze manier beschermt de plant zich tegen ongedierte - als je de plant dichtbij een zithoek aanplant, houd je vervelende muggen op afstand. Vooral citroen-, pepermunt- en rozengeraniums zijn heel populair, maar het gevarieerde aanbod aan geurende geraniums bevat ook andere geuren, waaronder soorten die naar chocolade ruiken.

3. Nachtschone (Mirabilis)

Nachtschone wordt ook wel wonderbloem genoemd - en met reden, want één plant kan wel vijf verschillende bloemkleuren hebben. Omdat de plant pas in de late namiddag haar geurende bloemen opent, is ze ideaal voor zwoele zomeravonden in de geurtuin. Door uitgebloeide bloemen regelmatig af te knippen, zal je de bloei stimuleren zodat je na het werk kan genieten van de talloze bijzondere bloemen. Daarnaast maak je nachtvlinders blij, want de plant voorziet hen van een rijke voorraad voedsel.

1. Salie

In een bloembak, in de volle grond of in een moestuinbak : salie verspreidt niet alleen een heerlijke geur, het geeft mediterrane gerechten net dat tikkeltje extra. Als je salie naast sla aanplant, zal het kruid met zijn intense geur ook slakken op afstand houden. Als mediterrane plant geeft salie de voorkeur aan een zonnige, warme en luchtige standplaats. Gewone salie is in principe winterhard, maar toch blij met een warme deken van bladeren net voor de aankomst van de eerste nachtvorst. Daarentegen zijn fruitige saliesoorten zoals ananassalie niet winterhard. Zij moeten tijdens de winter naar binnen worden gehaald.

2. Rozemarijn

Een ander mediterraan kruid dat een ideale kandidaat is voor je geurtuin, is rozemarijn. De naam zou afkomstig zijn van het Griekse “rhops myrinos”, wat zoveel betekent als “balsamicostruik” - daarmee wordt verwezen naar de etherische oliën van de plant. Het is dus niet verwonderlijk dat de half-struik in de oudheid werd gebruikt als vervanging voor wierook. Tegenwoordig is rozemarijn vanwege de hartige smaak bijzonder populair voor het op smaak brengen van gerechten – ongeacht of de takjes vers geoogst zijn of gedroogd zijn.

3. Basilicum

Struikbasilicum is een bijzonder intens geurende basilicumsoort en daarom ideaal voor de kruidentuin. Van mei tot de herfst kan je de aromatische bladeren oogsten en er bijvoorbeeld een heerlijke pesto, een pittige kruidenolie of een zoete sorbet van maken. Niet alleen struikbasilicum verdient een plaatsje in de geurtuin. Zo verspreidt kaneelbasilicum een heerlijke kaneelgeur, terwijl de citroenbasilicum heerlijk fris naar citroen ruikt. Het kruid verdraagt overigens geen koude temperaturen. Daarom raden we je aan om basilicum pas in mei buiten aan te planten.

De geur van je planten komt het beste tot zijn recht als je individuele geurhoekjes in de tuin creëert. Terwijl het tuinbed is beplant met geurige bloemen en struiken, vinden kruiden een geschikt plekje op het balkon en terras. We raden je aan om voldoende afstand te houden zodat de geuren zich niet vermengen. Als je van bijzonder intense geuren houdt, kan je de geurplanten ook beschermen tegen de wind met behulp van hagen of muren. In de directe omgeving van zithoekjes kan je heerlijk geurende bloemen in hanging baskets aanplanten. Als je bloempotten of -bakken op de vensterbank buiten plaatst, kan je eveneens bij het verluchten van je woning profiteren van de bloemengeur.