Bloemkool

Net zoals andere koolsoorten behoort de bloemkool (Brassica oleracea var. botrytis) tot de familie van de kruisbloemigen (Brassicaceae). De groente wordt al sinds de 16e eeuw in Europa geteeld en is een van de favoriete koolsoorten in onze moestuinen. De teelt is niet zo eenvoudig, maar mits de juiste verzorging kan dit zeker lukken. Bloemkool smaakt niet alleen lekker in een ovenschotel, een curry of geroosterd in de oven - als de groente in kleine stukjes wordt gesneden, is het een heerlijk alternatief voor rijst. De koolhydraatarme groente zit boordevol vitamine C, vitamine B, vitamine K en foliumzuur.

Een bloemkool bestaat uit verdikte en versmolten witte roosjes. De meest bekende bloemkoolsoort is de witte bloemkool, maar naar schatting bestaan er honderden verschillende soorten in uiteenlopende kleuren namelijk oranje, groen en paars. Carotenoïden - vooral bekend van wortelen - zorgen bijvoorbeeld voor de oranje kleur van de "Cheddar". Wat dacht je trouwens van de soort "Graffiti"? De roosjes hebben bij de oogst nog een intense violette kleur maar kleuren groen als ze worden gekookt. Ook de Romanesco (Brassica oleraceaconvar. botrytis) maakt deel uit van de bloemkoolfamilie. Deze groentesoort is ook bekend onder de naam groene torentjesbloemkool.

Bloemkool geeft de voorkeur aan een leemgrond met hoog humusgehalte. Daarnaast moet de grond goed water kunnen vasthouden en heel veel kalk bevatten. Dit zal de groente steviger maken en meer weerstand geven tegen ziekteverwekkers.

Kies voor je bloemkolen een zonnige tot half-schaduwrijke locatie. Als je de bloemkool een handje wilt helpen, dan kan je bij de aanplanting een portie compost in de bodem inwerken. Zo heeft de groente reeds van de bij start een portie voedingsstoffen ter beschikking.

Vroege bloemkoolsoorten kan je vanaf februari in huis voorzaaien. In de volle grond kan dit - afhankelijk van de soort en van de weersomstandigheden - van midden april tot eind juni. Buiten zaaien raden we echter alleen aan als je grote hoeveelheden bloemkoolplanten wilt kweken.

Zo ga je te werk om voor te zaaien :

1. Vul een pot of schaal op met een voedingsarme biologische potgrond en bevochtig deze goed.
2. Verdeel de bloemkoolzaden en bedek ze met een laagje potgrond van enkele millimeters dikte. Geef opnieuw water met behulp van een sproeifles zodat de zaden niet wegdrijven.
3. Plaats de pot of de schaal op een lichtrijke en warme plek om de zaden te laten ontkiemen. De ideale kiemtemperatuur ligt tussen 15 en 20°C.
4. Zodra de plantjes hun eerste bladeren hebben gevormd, is het tijd om ze te verplanten. Elke zaailing krijgt daarbij een eigen pot. Gebruik hiervoor een biologische potgrond voor groenten zodat de groente zich goed kan ontwikkelen.
5. Na vier tot zes weken zijn de jonge plantjes normaal gezien groot genoeg om bij zacht en vorstvrij weer in de volle grond uit te planten.

Wil je niet zelf zalen? Haal dan jonge plantjes in het tuincentrum of de kwekerij en plant die direct buiten aan. Houd hiermee rekening met de weersomstandigheden!

Twee weken voordat je de bloemkool gaat aanplanten, moet de bodem worden voorbereid. Daarbij kan je een portie tuincompost in de bodem inwerken. Eventueel kan je ook wat kalk toevoegen zodat het kalkgehalte in de bodem beantwoordt aan de behoefte van de bloemkool. Als je de bloemkoolplanten eind maart of april buiten zet, moet je ze vooraf afharden. Dit betekent dat de kool de week die voorafgaat aan de aanplanting gedurende enkele uurtjes per dag frisse lucht kan opnemen op een vorstvrije en half-schaduwrijke plaats.

Houd bij de aanplanting rekening met een plantafstand van ongeveer 50 centimeter tussen de bloemkolen. Zolang er nog vorst wordt voorspeld, moeten vroege rassen niet alleen afgehard worden maar ook met vlies of doek beschermd worden.

Late soorten, die pas in de herfst worden geoogst, hebben normaliter wat meer plaats nodig. Voorzie hier ongeveer 60 centimeter tussen elke bloemkool.

Heb je geen tuin maar wil je toch je eigen bloemkool kweken? Dan is dat perfect mogelijk in potten. Het is daarbij belangrijk dat je de groenten voldoende ruimte geeft. De pot moet een diameter van minimum 30 centimeter en een inhoud van 25 tot 30 liter hebben. Hoe groter de pot, hoe meer ruimte de plant heeft en hoe langer het water wordt vastgehouden. Zo hoef je tijdens de zomer niet vaak water te geven.

Vul de pot eerst met een laagje hydrokorrels om van bij de start een goede drainage te voorzien. Vul de pot verder aan een voedselrijke potgrond voor groenten en plant de bloemkool daarin aan. Als alternatief kan je je bloemkolen ook in een moestuinbak kweken. Net zoals in de moestuin moet je daarij rekening houden met voldoende afstand tussen de planten. Ook mini-bloemkool is heel geschikt voor de teelt in potten en in moestuinbakken. Als je de eerste krop vroeg oogst, zal de plant veel zijscheuten ontwikkelen waardoor je regelmatig nieuwe bloemkoolkoppen zal kunnen oogsten.

Niet alle groenten kunnen samen met bloemkolen worden aangeplant. Omwille van de gevoeligheid voor knolvoet - een schimmelinfectie die voornamelijk koolgewassen aantast - is het ten zeerste afgeraden om bloemkool samen met andere koolsoorten aan te planten. De groente voelt zich ook niet echt comfortabel in de buurt van uien, prei of knoflook. Anderzijds zijn rode biet, selderij, erwten, tomaten, spinazie, bonen, sla, komkommers of wortelen heel geschikt.

Een krop bloemkool bevat veel water. Dat betekent ook dat de groente heel veel water nodig heeft. Afhankelijk van de weersomstandigheden zal je dus regelmatig moeten water geven.

Door de bodem regelmatig te schoffelen, maak je die grond los en verdampt er minder water. Wees dus extra voorzichtig, want bloemkool is een erg delicate groente. Door een laagje mulch tussen de bloemkolen aan te brengen, kan je vermijden dat de bodem snel uitdroogt.

Bloemkool behoort tot de groep van sterk terende gewassen. Om te kunnen genieten van een rijke oogst, zal je de groente dus voldoende voedingsstoffen ter beschikking moeten stellen. Hiervoor kan je bij de aanplanting of net erna een organische meststof met lange werking strooien. Deze meststof zal je bloemkolen voorzien van stikstof, kalium en co. Als alternatief kan je eenmaal per week een portie vloeibare meststof voor groenten en fruit aan het gietwater toevoegen.

Vooral witte bloemkolen zijn heel gevoelig voor zonnebrand. Dit betekent, das ze verkleuren als ze worden blootgesteld aan te veel zonlicht. Je zal de groente nog steeds kunnen opeten, maar mits enkele tips kan je de verkleuring van de bloemkool voorkomen. Alles begint bij de keuze van de bloemkoolsoort. Kleurrijke bloemkolen zijn beduidend minder vatbaar voor zonnebrand. Er bestaan ook variëteiten waarvan de bladeren rond de bloemkoolroosjes groeien en die zo beschermen tegen het felle zonlicht. Een populair voorbeeld is de variëteit "Tabiro". Hetzelfde effect kan je bereiken bij gewone bloemkolen door twee tot drie bladeren naar binnen te vouwen, over de kool te leggen en met behulp van een tandenstoker vast te maken.

Bloemkool kan geoogst worden van juni tot oktober, ongeveer 8 tot 12 weken na aanplanting. De bloemkool is rijp als de krop de gewenste grootte en stevigheid heeft bereikt. Om de groente te oogsten, snijd je de hele stengel met de bloemkop af.

De groente kan in allerlei hartige gerechten worden verwerkt. Populaire bereidingen zijn ongetwijfeld geroosterde bloemkool in de oven of bloemkool als ingrediënt in een heerlijke stoofschotel. De groente wordt ook vaak gebruikt als plantaardig alternatief in vleesgerechten. Daarnaast is het de perfecte vervanger voor koolhydraten : of het nu gaat om rijst, couscous of een pizzabodem - bloemkool is een echte allrounder!

Vooral jonge bloemkoolplanten zijn heel gevoelig voor ziekten en plagen. Zo is knolvoet een heel problematische schimmelziekte. De planten krijgen daarbij verdikte wortels die water en voedingsstoffen niet meer zo gemakkelijk kunnen opnemen en die uiteindelijk zullen rotten. Heb je knolvoet opgemerkt op je bloemkool? Haal de plant dan direct uit de grond en gooi die bij het restafval. Vervolgens mag je op de plantlocatie de komende zeven jaar geen kruisbloemige gewassen (vb. witte kool, koolrabi, broccoli) meer telen. Als preventieve maatregel is het zinvol om alleen vatbare planten om de vier tot zes jaar op dezelfde locatie te kweken.

Naast schimmelziekten kunnen ook verschillende plagen schade aanrichten. Denk maar aan de koolvlieg en het koolwitje. Bij beide plagen zijn vooral de maden de grote boosdoeners. Zij voeden zich namelijk met de plant. Als preventieve maatregel kan je direct na de aanplanting, voordat de plaag zich ontwikkelt, beschermnetten installeren. Als je tijdig koolvliegjes of koolwitjes op je bloemkoolplanten opmerkt, kan je ze behandelen met een biologische ziektebestrijder.