Zuring

Ondanks de uiteenlopende toepassingen in soepen, sauzen en salades is zuring de laatste jaren in de vergetelheid geraakt. Veel zuringsoorten zijn rijk aan vitamine B, C en E. Een van de bekendste zuringsoorten is veldzuring (Rumex acetosa).

Het geslacht zuring (Rumex) omvat meer dan 130 verschillende soorten. Naast veldzuring zijn ook onderstaande soorten heel bekend :

1. Schapenzuring (Rumex acetosella) : deze soort onderscheidt zich door zijn kleine gestalte. De plant wordt slechts 10 tot 40 centimeter hoog.
2. Bloedzuring (Rumex sanguineus) : deze soort wordt ook wel zurkel of drakenbloed genoemd en valt op door zijn rood geaderde bladeren en compacte groei. Deze zuring smaakt meestal iets minder zuur en is daarom ideaal voor gebruik in salades.
3. Alpenzuring (Rumex alpestris) : deze zuring groeit voornamelijk in bossen en op weilanden in hooggebergten.
4. Spinaziezuring (Rumex patientia) : de jonge bladeren van de spinaziezuring (ook wel zevenjarige, doorlevende of Engelse spinazie genoemd) smaken vrij mild en kunnen rauw, gestoomd of gekookt als bladgroente worden gegeten.
5. Veldzuring (Rumex acetosa) : de bekendste zuringsoort in onze tuinen is de veldzuring. De smaak van soepen en sauzen kan je hier heerlijk mee verfijnen. Wanneer we verder in dit plantenportret over zuring spreken, wordt daarmee de veldzuring bedoeld.

Zuring groeit het beste op een plek met een vrij vochtige, lichtzure en goed doorlatende bodem. Een zonnig plekje is ideaal, omdat de plant zich daar beter zal kunnen ontwikkelen en de bladeren zo een intensere smaak ontwikkelen. Zuring gedijt ook op een half-schaduwrijke plek maar zal daar relatief klein blijven en een vrij milde smaak ontwikkelen. Omdat veldzuring winterhard en meerjarig is, kies je best een plekje uit waar de plant meerdere jaren kan blijven staan.

Als je zuring wilt zaaien in potten die op een vensterbank of in een vorstvrije serre blijven staan tot ze kunnen uitgeplant worden in de tuin, dan kan je in maart aan de slag. De ideale periode om te zaaien in de vollegrond is begin april. Een tweede zaaiperiode loopt van augustus tot september, wanneer de zomerhitte voorbij is. Je zal de bladeren echter pas het volgende jaar kunnen oogsten.

Zuring zaaien : zo ga je te werk!

Zaai de zaden in groeven van ongeveer 1 centimeter diep op een afstand van ongeveer 25 centimeter. Daarbij is het belangrijk dat de zaden slechts lichtjes worden aangedrukt en niet worden begraven. Ze hebben namelijk licht nodig om te ontkiemen. Om de zaden te beschermen tegen uitdroging, kan je een heel dun laagje potgrond over de zaden strooien. Gebruik bij voorkeur een biologische potgrond. Houd de zaden constant vochtig tot ze ontkiemen.

Als je meteen wilt planten, kan je jonge plantjes in je tuincentrum of kwekerij kopen. Plant de plantjes vanaf april ongeveer 30 tot 40 centimeter uit elkaar in de vollegrond. Meer specifieke informatie over de plantafstand staat ook steeds vermeld op het plantetiket. Zuringsoorten die relatief breed groeien hebben meer ruimte nodig dan soorten die redelijk compact blijven. Na de aanplanting moet je de jonge plantjes water geven. Zo zullen ze zich sneller aan de nieuwe omgeving kunnen aanpassen.

Zuring kan ook in potten of moestuinbakken worden aangeplant. Dit is ietwat ongebruikelijk omdat zuring vrij lange wortels vormt en dus heel veel ruimte nodig heeft. Sommige soorten kunnen echter vrij goed groeien in potten, zoals schapenzuring (Rumex acetosella) of bloedzuring (Rumex sanguineus) die slechts 25 centimeter hoog worden.

De wilde groente is redelijk onderhoudsvriendelijk. Toch is het belangrijk dat de grond rondom de plant steeds licht vochtig is. Vooral tijdens de zomer kan het nodig zijn om regelmatig water te geven zodat de plant zich zo goed mogelijk kan ontwikkelen. Wateroverlast moet je echter vermijden. Hiervoor moet je een goede drainage voorzien. Geef je zuring pas opnieuw water als de grond een centimeter onder het grondoppervlak droog aanvoelt.

Om te kunnen groeien heeft zuring veel stikstof nodig. Daarom moet je je plant in het voorjaar, maar ook in de zomer en na de oogst, bemesten om de groei te stimuleren. In het voorjaar kan je hiervoor een organische meststof met lange werking gebruiken. In juli en augustus kan je kiezen voor een vloeibare meststof om de honger van de plant te stillen. Ook na de oogst heeft de plant extra voedingsstoffen nodig.

Zuring als stikstofindicator?

De tuin vertelt ons wat hij nodig heeft. Als je je tuin goed in de gaten houdt, zal je een tekort aan voedingsstoffen al snel kunnen identificeren of zal je meer te weten komen over de bodemgesteldheid van je tuin. Zo is zuring een stikstofindicator : als de wilde groente uit zichzelf gaat groeien in de tuin, dan zijn er vermoedelijk grote, ongebonden hoeveelheden stikstof in de bodem aanwezig die ook voor de planten beschikbaar zijn. Lustig groeiende zuring toont je dus duidelijk waar stikstofminnende planten zoals tomaten, aardappelen of boerenkool goed zouden kunnen groeien.

Zelfs de mooiste plant kan voor problemen zorgen als ze andere planten verdringt. Daarom is zuring bij heel wat tuinliefhebbers niet als nuttige plant bekend, maar wel als onkruid. De enige oplossing is het probleem letterlijk bij de wortel aanpakken. Als je enkel het bovengrondse deel van de plant verwijdert, zal die binnen de kortste keren opnieuw groeien. Haal dus indien mogelijk de hele penwortel uit de grond.

De bladeren van veldzuring kunnen van april tot juni geoogst worden. Daarbij moet je de jonge, zachte bladeren elk afzonderlijk afsnijden. Je mag niet alle bladeren in één keer oogsten. Anders zal het te lang duren voordat de plant terug uitloopt. Bladeren met een dieprode kleur mogen niet worden geoogst omdat deze al een relatief hoog oxaalzuurgehalte bevatten. Zelfs als de eerste bloemen zichtbaar zijn, mag veldzuring niet meer worden gegeten.

Tip : normaal gezien groeien er van mei tot augustus rozerode bloemen in de vorm van aartjes op de plant. Deze bloeiperiode kan worden uitgesteld door de bloemen tijdig af te snijden. Daarmee stimuleer je de plant om meer energie te stoppen in de bladvorming en wordt tegelijk het oxaalzuurgehalte zo laag mogelijk gehouden.

Opgelet : verwarringsgevaar! Je moet steeds voorzichtig zijn bij het verzamelen van zuring in de natuur. De groene, gladde pijlvormige bladeren van de zuring kunnen gemakkelijk worden verward met de bladeren van de heel giftige aronskelk.

Zuring wordt vaak bereid als spinazie, maar kan ook verwerkt worden in soepen, salades of smoothies. In Oost-Europa is zuringsoep zelfs een echte klassieker. De lichtzure, groene soep wordt traditioneel geserveerd met een gekookt eitje, maar er bestaan ook nog andere varianten van de soep. Kruidenboter en kruidenkwark kan je eveneens op smaak brengen door deze wilde groente toe te voegen. Veldzuring is niet alleen bijzonder lekker, maar zou ook een genezende werking hebben. Het werd bijvoorbeeld gebruikt als geneeskrachtig onkruid bij maagproblemen of wonden.

Terwijl veldzuring een allrounder is in de keuken, wordt bloedzuring eerder rauw in een salade verwerkt of in een heerlijke pesto. Spinaziezuring daarentegen wordt, net als spinazie, vaak gekookt.

Deze lekkere wilde groene is een belangrijke voedselbron voor rupsen. De rupsen van de grote vuurvlinder en van de zuringuil bijvoorbeeld zijn heel blij met zuring in de tuin. Andere insecten en wilde dieren eten de plant meestal niet omdat deze veel oxaalzuur bevat. Dit geldt trouwens voor alle zuringsoorten, ook voor de bloedzuring en de spinaziezuring.

Als je bruine of zwarte vlekken op de bladeren van je zuringplant opmerkt, dan kan ze zijn aangetast met een bladvlekkenziekte. Knip de verkleurde bladeren af en gooi deze bij het huisvuil. Om de schimmelziekte te bestrijden, kan je een ziektebestrijder toepassen.

Ook het groen zuringhaantje is vaak terug te vinden op zuring. Deze groenachtig glinsterende kevers veroorzaken gaten in de bladeren. Deze onwelkome gasten moet je zo snel mogelijk handmatig verwijderen. In dat geval wordt ook het gebruik van een insectenbestrijder ten zeerste aanbevolen. Als de vraatschade werd veroorzaakt door slakken, dan kan je ons slakkenportret raadplegen.