Struikhei

Vanaf juli fleurt struikhei onze tuinen met tal van kleurrijke bloemen. De mooie plant is vaak te vinden op zanderige, schrale gronden waar ze met haar bloemen veel insecten voortbrengt.

Hoewel de struikhei (Calluna vulgaris) tot de familie van heideplanten (Ericaceae) behoort, behoort hij niet tot het gewone geslacht van de struikhei (Erica) zoals de sneeuwheide of de dopheide. De plant maakt wel deel uit van het afzonderlijke geslacht van de struikhei (Calluna). Er bestaan honderden verschillende soorten struikhei die in veel verschillende kleuren bloeien. Daarbij is de knopheide een heel populaire soort. In tegenstelling tot zijn familieleden blijven de bloemen in het knopstadium. Het voordeel hiervan is dat de bloemen niet uitbloeien en je dus de hele winter door kan genieten van de kleurrijke knoppen. Het enige nadeel is dat bijen en andere nuttige insecten helaas op hun honger blijven zitten. In dit opzicht heeft struikhei veel meer te bieden. Die biedt de insecten in de herfst namelijk nog waardevol voedsel.

Struikhei is voornamelijk terug te vinden in Midden- en Noord-Europa waar de plant - zelfs op een hoogte van meer dan 2000 meter - de natuur siert. Zelfs in België is er aan struikhei geen gebrek. In het verleden werd deze dwergstruik vermoedelijk gebruikt als bezem om te vegen - vandaar ook de bijnaam "bezemheide". Tegenwoordig siert de plant onze tuinen en balkons. En ze is bijzonder duurzaam : met de juiste verzorging kan struikhei wel tot 40 jaar oud worden!

Struikhei voelt zich op een zonnige standplaats echt thuis. Toch komt de plant ​​ook op een halfschaduwrijke plaats goed terecht. Qua bodem is ze echter iets veeleisender. Die mag niet te veel voedingsstoffen bevatten en moet een doorlatende structuur hebben. Omdat struikhei van nature groeit is in streken met een turfrijke bodem, geeft hij logischerwijze de voorkeur aan een zure grond. De pH moet lager zijn dan 6,5. We raden je daarom aan om een aangepaste potgrond of bodemverbeteraar te gebruiken. Als je de tuingrond vermengd met een portie zand, help je de grond los te maken en zal de bodem beter doorlaatbaar worden, waardoor de struikhei goed zal gedijen.

De dwergstruik wordt in de tuin bij voorkeur als solitaire plant aangeplant maar is ook gelukkig in de directe omgeving van andere zuurminnende planten zoals rododendrons. Struikhei doet het ook goed in combinatie met lavendelhei, jeneverbessen of dwergdennen.

Struikhei groeit heel langzaam. Zelf zaaien vergt veel geduld, omdat het enkele jaren kan duren voordat het zaadje zich tot een volwaardige plant heeft ontwikkeld. Daarom raden we je aan om de plant direct als kleine struik aan te schaffen en in de nazomer of herfst aan te planten. Voordat je de plant in de grond gaan aanplanten, moet ze grondig water krijgen. Plaats hiervoor de wortelkluit in een emmer water totdat er geen luchtbellen meer verschijnen. Houd ongeveer net zoveel afstand tussen de afzonderlijke planten als de plant hoog is.

Ook op het balkon staat een heideplant prachtig. Als je voorzien hebt om de plant maar voor één seizoen op het balkon te plaatsen, is een universele potgrond voldoende aangezien struikhei in de herfst nauwelijks groeit. Wil je langer van je struikhei genieten, dan raden we je aan om een aangepaste potgrond voor heideplanten of zuurminnende planten te gebruiken. 

Struikhei houdt niet van droogte en geeft de voorkeur aan een constant vochtige omgeving. Als het in de zomer dagenlang niet regent, moet je dus regelmatig water geven. Vooral voor planten in potten of bloembakken bestaat het risico dat de struikhei uitdroogt. Gebruik bij het begieten bij voorkeur regenwater of stilstaand water. Struikhei houdt namelijk niet van kalk. Als je vergeten bent je potplant water te geven, dan kan je de bijna uitgedroogde plant nog redden door die in een emmer water te zetten. Als er geen luchtbellen meer aan het oppervlak verschijnen, is de plant verzadigd - en hopelijk gered.

Struikhei is ook gevoelig voor wateroverlast. Voordat je gaat water geven, raden we je aan om je enkele vingers in de potgrond te duwen om te controleren hoe vochtig die nog is. Zo weet je of de plant überhaupt nog extra water nodig heeft.

Net als andere heideplanten heeft struikhei niet veel voedingsstoffen nodig om te groeien. Het is voldoende om in het voorjaar een meststof met langdurige werking of een portie compost aan te brengen om de plant te voeden. Houd steeds rekening met de bijzondere eisen van de plant. Ze houdt namelijk van voedingsstoffen die speciaal afgestemd zijn op de behoeften van zuurminnende planten, zoals een meststof voor rododendrons en hortensia's.

Door zijn winterhardheid is struikhei een absolute winterklassieker. Alleen bij zeer ijzige temperaturen van -10°C en lager moet je de plant in het bloemperk beschermen met een laagje bladeren. Staat je struikhei in een pot, dan zijn de wortels minder goed beschermd tegen vrieskou. Het volume grond dat de kluit tegen bevriezing beschermt, is namelijk beperkt. Zet de pot daarom uit voorzorg op een beschutte plek (bv. dicht bij de muur van het huis) en wikkel hem in met fleece of een oud deken. Dit helpt ook tegen de zogenaamde vorstdroogte. Als je plant in de winter beschadigd is, komt dat vaak meer door een gebrek aan vocht dan door de kou. De reden is de combinatie van langdurige vorst en zon, die leidt tot grondvorst. Struikhei kan dan geen water meer opnemen via de wortels en zal na verloop van tijd uitdrogen.

Een jaarlijkse snoeibeurt is essentieel om ervoor te zorgen dat je struikhei ook na meerdere jaren mooi blijft bloeien. De ideale periode hiervoor is in het voorjaar, voor de nieuwe scheuten van de plant beginnen uitlopen. Met een scherpe snoeischaar knip je ongeveer de helft van de oude scheuten af. Pas op dat je niet in de reeds verhoute stengels snijdt. Anders zal de plant minder goed gedijen.

Struikhei is een vrij robuuste plant. Als het echter permanent vochtig is, kan de plant aangetast worden door grauwe schimmel. Deze schimmelziekte bedekt voornamelijk de onderste bladeren van de plant. Als je de eerste symptomen opmerkt, moeten de aangetaste plantendelen onmiddellijk verwijderd worden zodat de schimmel zich niet verder kan verspreiden. Bovendien kan je je struikhei behandelen met een schimmelwerend middel.

Een teveel aan voedingsstoffen (meststof) verhoogt het risico op aantasting door bladluizen en spint. Deze kan je in eerste instantie verwijderen met water door de plant af te spoelen. Als de boosdoeners bijzonder hardnekkig zijn, raden we je het gebruik van een gewasbeschermingsmiddel aan.