Zaaikalender - van aubergine tot suikererwt

Vooral wortelgroenten die hun vruchten ondergronds laten groeien (vb. wortelen, pastinaak, radijs) houden er niet van om verspeend te worden - dit wil zeggen dat ze worden uitgeplant om dan te worden verplant als kleine zaailingen. Wortelgroenten worden idealiter direct in het tuinbed gezaaid.

Erwten, bonen, suikermais, koolsoorten en verschillende slasoorten (vb. veldsla en bladsla) kunnen eveneens direct in de volle grond worden gezaaid, net als kruiden zoals basilicum, peterselie en rucola.

Trouwens : niet alleen groenten kan je in de tuin zaaien maar ook verschillende bloemen zoals goudsbloemen, Oost-Indische kers of zonnebloemen. Ze zien er niet alleen mooi uit, maar ze trekken ook veel bijen aan die we nodig hebben om onze groenteplanten te bestuiven.

De zaden kunnen zowel in de moestuin als in verhoogde moestuinbakken of in voldoende grote potten worden gezaaid. Heb je bijvoorbeeld enkel een balkon en wil je heel graag erwtjes kweken, dan kan je de zaadjes in het voorjaar afhankelijk van de weersomstandigheden direct in een pot zaaien. Gebruik hiervoor bij voorkeur een aangepaste, voedingsarme zaai- en stekgrond en bemest later met een vloeibare meststof.

Aangezien de kleine planten niet meer kunnen worden verplant eens ze zijn aangeplant, moet je bij de aanplanting zeker rekening houden met de plantafstand. Zelfs radijsjes hebben enkele centimeters plaats nodig om hun rooskleurige knollen te vormen. Bij grote koolsoorten moet je zelfs rekening houden met een afstand van 1 m tussen de zaadjes. Kies zeker een lichtrijk plekje uit om te zaaien. De meeste groente- en kruidenplanten hebben namelijk een zonnige tot half-schaduwrijke locatie nodig. Eens de zaden zijn gezaaid, moeten ze constant vochtig gehouden worden tot de eerste kiemplantjes verschijnen.

Niet elke groentesoort kan worden voorgezaaid. Als je warteminnende vruchtgroenten zoals tomaten, komkommers of courgettes wilt telen, kan je deze best binnenshuis voorzaaien. Chilizaden hebben bijvoorbeeld temperaturen van 20 tot 30°C nodig om te ontkiemen. Tegelijkertijd moet chili heel vroeg worden gezaaid omdat het enkele maanden kan duren voordat de vruchten ontwikkeld zijn en kunnen geoogst worden. Paprika's, aubergines en tomaten zijn - omdat ze hoge kiemtemperaturen nodig hebben en relatief traag groeien - dan ook niet geschikt om buiten te zaaien.

Toch zijn er kandidaten die direct kunnen worden gezaaid of binnen kunnen worden voorgekweekt. Als je bijvoorbeeld relatief vroeg broccoli wilt kunnen oogsten, kan je de planten binnen voorkweken en bij hogere temperaturen buiten planten. Over het algemeen kan broccoli, net als andere koolsoorten, prima buiten worden gezaaid. Zo kan je je de tijdrovende voorkweek besparen.

Tip voor meer "indoor gardening" : enkele groentesoorten kunnen worden gekweekt als plukgroente of als scheut.

Als je zelf tomaten, komkommers of paprika's wilt zaaien, moet je voldoende tijd en plaats inplannen. Daarnaast hebben de zaden wat verzorging nodig zodat ze kunnen uitgroeien tot kleine plantjes en in mei naar buiten mogen verhuizen. Een andere optie is de aankoop van "kant-en-klare" jonge planten.

Voor het voorzaaien en voorkweken binnenshuis heb je volgende zaken nodig:

• zaaibakken of zaaipotten
• voedingsarme zaai- en stekgrond
• handspuit
• kleine gieter met sproeikop
• eventueel vershoudfolie

Daarnaast is een lichtrijke en warme locatie heel belangrijk. Mocht het in januari of februari nog te donker zijn, dan kan je een plantenlamp inzetten. In ons artikel "groenten voorzaaien" ontdek je hoe je groenten binnenshuis kan voorzaaien en hoe je de kiemplantjes verzorgt tot ze worden verspeend.