Herfstbloemen voor je balkon en terras

De lampionplant - die 30 tot 50 cm hoog wordt - vormt zeker en vast een blikvanger op je balkon. Met haar felle oranje kleuren slaagt de plant daar met gemak in. Van juli tot september sieren de lampionbloemen talrijke bloempotten en kuipen. De plant stelt geen speciale eisen aan haar verzorging. Ze ontwikkelt zich het best op een zonnig tot half-zonnig balkon. Regenwater van bovenaf heeft geen invloed op de plant zolang de grond in de pot goed doorlatend is en de pot voorzien is van drainagegaten. Zo kan het overtollige water gemakkelijk weglopen.

Ben je op zoek naar een herfstbloem waar je de ganse winter door kan van genieten? Dan is het purperklokje zeker een goede kandidaat! Van mei tot juni vormt de plant op haar lange stengels zachtroze of vurig rode bloemen. Daarna nemen de prachtige bladeren de hoofdrol op zich. Afhankelijk van de variëteit zijn er ook purperklokjes met bladeren in verschillende kleurvariaties van robijnrood tot geel-oranje en van paars tot diepgroen. Sommige bladeren betoveren zelfs met een grijs-zilverachtige glans of vlammotieven. Daarnaast komen er elk jaar nieuwe bladvormen bij : ondertussen zijn er purperklokjes met gekartelde of stervormige bladeren. Hoe dan ook : er is voor ieder wat wils.

Purperklokjes hebben een half-schaduwrijke tot schaduwrijke locatie op het balkon nodig. Hoeveel schaduw je plant precies nodig heeft, kan je afleiden van de bladkleur : hoe lichter de kleur, hoe meer schaduw de plant nodig heeft. Toch is het ook mogelijk om je purperklokje tijdens de hete zomermaanden op een schaduwrijk plekje tegen de huismuur te plaatsen en ze pas bij wat gurer herfstweer terug op het balkon te plaatsen.

In de meeste gevallen zijn purperklokjes extreem winterhard. Vorst en sneeuw kunnen ze dus niet beschadigen. De winterhardheid van de planten in potten kan echter variëren afhankelijk van de variëteit. Vooral de nieuwere soorten met gekke bladeren zijn bijzonder vorstgevoelig. Toch komen de meeste soorten de winter ongeschonden door als de pot wordt verpakt in vlies en op een droge plaats aan de huismuur wordt geplaatst.

Wanneer de meeste bloeiende planten het in de herfst opgeven, opent struikhei haar vurig paarse bloemen. Met de juiste combinaties kan je van juli tot december genieten van de kleurenpracht op je balkon. Zowel struikhei als gewone dophei houden van een zonnige locatie met een licht zurige, zanderige bodem. In een bloempot gebruik je hiervoor bij voorkeur een substraat voor zuurminnende planten (vb. voor hortensia's en rododendrons) dat je vermengt met een portie zand. Zorg er absoluut voor dat er geen water in de pot blijft staan. Heideplanten groeien het mooist op plaatsen op het balkon waar ze geen water van bovenaf krijgen. Geef de planten pas water wanneer de bodem droog is.

• Gewone dopheide : de gewone dophei bloeit reeds in juli maar is in onze contreien niet winterhard. Eenmaal de plant is uitgebloeid kan je ze op de composthoop gooien.
• Struikhei : struikhei bloeit van augustus tot november. Hoewel de plant tot de meer robuuste heideplanten behoort, heeft struikhei in potten op het balkon een plekje nodig beschut tegen regen en vorst. Je kan de pot tijdens de winter beschermen met fleece of jute.
• Knopheide : knopheide is een bijzonder dankbare vorm van struikheide. Haar voordeel : de knoppen met prachtige kleur openen zich niet. Hierdoor is de plant heel robuust en duurzaam - zelfs in december, bij negatieve temperaturen, brengt ze nog steeds kleur op je balkon.

Hoe kouder, hoe mooier? Niet helemaal, want de sierkool is helaas niet winterhard. Bij temperaturen tussen 4 en 10°C glanzen de bladeren het mooist. Daarom is het volkomen logisch om de kleurrijke koppen pas in september in kuipen en bloempotten aan te planten, wanneer het al wat koeler is.

Sierkool heb je in verschillende kleuren : van roomwit over geel tot roze en violet, ondertussen is alles beschikbaar! Let bij de aankoop zeker en vast op de grootte die vermeld staat op het plantetiket. Sommige soorten kunnen tot 50 cm hoog worden, maar ook net zo breed - in bloempotten kan het dus krap worden.

Sierkool voelt zich het best op een zonnige locatie op een zuid- of west-georiënteerd balkon. Omdat de bladeren het aardoppervlak raken, is sierkool enigszins gevoelig voor rot. De potgrond moet goed doorlatend zijn en overtollig gietwater moet gemakkelijk via de drainagegaten onderaan de pot kunnen weglopen. Om te vermijden dat de bladeren gaan rotten, kan het zinvol zijn om tijdens het planten de onderste bladeren te verwijderen - zo wordt de herfstplant ook van onderaf goed geventileerd. Sierkool heeft geen bezwaar tegen wat regen. Integendeel : de waterdruppels rollen er letterlijk af en vormen glinsterende blikvangers op de toch al opvallende bladeren.

Bergthee behoort tot de herfstige balkonplanten die er met kerst nog steeds goed uitzien. De groenblijvende struik wordt geplant in de herfst en draagt tot aan de lente felgekleurde bessen. Het kleurenspectrum varieert van wit tot roze en van roze tot dieprood. Afhankelijk van de gecultiveerde vorm verschilt ook de winterhardheid : sommige soorten van de klassieke rode bergthee zijn bijvoorbeeld winterhard tot -20°C terwijl de roze variëteiten, die in de herfst heel populair zijn, meestal wat bescherming nodig hebben om de winter door te komen.

Bergthee behoort tot de familie van de heideplanten en stelt daarom qua standplaats en bodem vergelijkbare eisen zoals de struikhei en de gewone dophei. De plant heeft een zonnige tot half-zonnige locatie nodig en mag niet te vochtig zijn. Zoals veel heideplanten heeft bergthee een zure bodem nodig om zich op lange termijn zo goed mogelijk te kunnen ontwikkelen. Hiervoor is een substraat voor zuurminnende planten (vb. voor hortensia's en rododendrons) ideaal. Ook de voedingsstoffen moeten worden aangepast : vanaf april kan je bergthee in potten met een speciale meststof voor rododendrons of azalea's bemesten. Vanaf augustus hoef je niet meer te bemesten tot in het voorjaar.

Bergthee is een doorlatende, zanderige bodem gewoon. De grond in de bloempot moet altijd voldoende vochtig zijn voor de plant, maar mag niet doorweekt zijn. Erg hard water is op lange termijn niet goed voor de plant. Afhankelijk van de regio waar je woont, kan het daarom nodig zijn om het gietwater voor sommige balkonplanten te filteren.

Ook asters zijn heel geschikt als herfstdecoratie op het balkon. Toch moet je opletten : sommige soorten die in de herfst bloeien, zoals de Nieuw-Nederlandse aster en de Nieuw-Engelse aster, zijn veel te groot om te worden aangeplant in een bloempot. We raden je dus aan om tijdens de aankoop steeds aandachtig het plantenetiket te lezen. Voor een herfstaster met compacte, lage groei kan je bijvoorbeeld kiezen voor de kussenaster.

Kussenasters houden van een zonnige en warme locatie op een zuid-georiënteerd balkon - afhankelijk van de variëteit en de weersomstandigheden bloeien ze van augustus tot in november. Voor een prachtige bloemenzee te kunnen vormen in een beperkte ruimte, heeft de plant veel voedingsstoffen nodig. De verwelkte bloemen moet je regelmatig verwijderen - zo kan je de bloeitijd van de aster aanzienlijk verlengen.

Verder zijn de herfstbloemen echt niet veeleisend : op een droge plaats aan een huismuur komen herfstasters de winter meestal goed door. Na de bloei heeft de plant niet veel water nodig. Je hoeft er enkel voor te zorgen dat de grond in de pot niet volledig uitdroogt - zo kunnen de wortels bij vorst niet bevriezen.

Er is vermoedelijk geen herfstbloem die zo populair is als de herfstchrysant. Elk jaar zijn er steeds meer variëteiten beschikbaar. Naast meerkleurige soorten bestaan er ondertussen ook dubbele chrysanten met grote bloemhoofdjes - ze lijken heel hard op dahlia's. 

Herfstchrysanten die in de herfst in een pot worden aangeplant, krijgen niet veel slaagkansen om succesvol de winter door te komen. Mits de juiste verzorging laten ze zich tussen de andere herfstbloeiers opmerken van augustus tot november. Eén ding moet je zeker in de gaten houden : chrysanten zijn heel gevoelig voor vocht - dit geldt zowel voor regenwater van bovenaf als voor te veel water in de bloempot.

Kies daarom voor je chrysanten een zo zonnig mogelijk plekje uit dat is beschut tegen de regen. De planten groeien namelijk zo dicht dat de regen op de bloemen blijft liggen waardoor de bloemen beginnen te rotten. De verwarmende zonnestralen zijn ook belangrijk zodat de talrijke knoppen in de eerste plaats opengaan en er geen vocht tussen de nauwaansluitende bloemstelen kan blijven staan.

De hoeveelheid water die je chrysant nodig heeft, is afhankelijk van de weersomstandigheden : is het koel en overtrokken, dan zal de plant het beschikbare water heel traag opnemen. Als het in september en oktober daarentegen nog zacht en zonnig is, kan het nodig zijn om dagelijks water te geven zodat de herfstchrysant haar talrijke bloemen voldoende kan verzorgen. De planten hebben tijdens hun korte levensduur meestal geen meststof nodig. Als je de bloeiperiode wilt verlengen, raden we je aan om de verwelkte bloemen om de 3 tot 4 dagen te verwijderen. De chrysant zal je belonen met tal van nieuwe knoppen.